آیا تا به حال ترشحات واژن خود را با پریودتان اشتباه گرفته‌اید؟ احساس کرده‌اید که پریود شده‌اید ولی با لکه‌های سفید رنگی در لباس زیرتان مواجه شده‌اید؟ این لکه‌های شفاف یا سفید، همان ترشحات طبیعی واژن هستند که به طور مداوم، از طریق واژن خارج می‌شوند. البته، در برخی از روزهای سیکل قاعدگی، مقدار این ترشحات کمی بیشتر یا کمتر می‌شود. در واقع واژن از طریق این ترشحات، محیط داخلی‌اش را کاملا تمیز و مرطوب نگه می‌دارند. افرادی که دارای خشکی واژن ناشی از یائسگی هستند، مستعد ابتلا به عفونت‌های واژن هستند. در ادامه این مقاله از تافته، به نقش ترشحات واژن و انواع آن می‌پردازیم.
ترکیبات ترشح واژن
ترشحات واژن چیزی شبیه به ترشحات بزاقی طبیعی است که در طول چرخه قاعدگی، از واژن خارج می‌شود. این ترشحات، اشکال مختلفی دارد که هر یک از آنها، نشانه خاصی دارند. به عنوان مثال، ترشحات زرد و سبز رنگ، زنگ خطری برای بدن هستند و وجود یک بیماری در ناحیه واژن را نشان می‌دهند. این ترشحات، در حالت طبیعی از بروز عفونت در واژن جلوگیری می‌کند و واژن را تمیز نگه می‌دارد. ترشحات واژن شامل ترکیبات زیر می‌شود.
- مایعی که از دیواره عروق رد می‌شود و نیازهای اندام‌های تناسلی را به کمک جریان خون تامین می‌کند.
- ترشحات مخاطی که توسط غدد دهانه رحم و بارتولین تولید می‌شود.
- مخاطی که از غدد چربی و عرق دستگاه تناسلی ترشح می‌شود.
- سلول‌های مرده‌ای که در بافت واژن و دهانه رحم وجود دارند.
- کلنی‌های بزرگ باکتری مانند باکتری‌های مفید که باعث تنظیم ph اسیدی واژن شده و از تکثیر باکتری‌های بیماری‌زا جلوگیری می‌کند.
تمام این موارد، با یکدیگر ترکیب می‌شوند و ترشحات واژن را به وجود می‌آورند. در برخی شرایط، مانند مراحل مختلف چرخه قاعدگی، میزان این ترشحات کمی بیشتر یا کمتر از حالت طبیعی می‌شود. جای نگرانی برای چنین اتفاقی وجود ندارد. ترشحات واژن، تنها در زمانی که همراه با بوی بد، تغییر رنگ، خارش و سوزش همراه باشند، نشانه بیماری یا عفونت هستند که در ادامه به ویژگی‌های آن به طور دقیق می‌پردازیم.
پیشنهاد مطالعه: آشنایی با خارش، سوزش و تحریک واژن + روش درمان
ترشحات طبیعی واژن و فواید آن
در واقع، ترشحات واژن، همان ترشحات رحم هستند و از آن‌جایی که خروجی رحم به واژن متصل است، این ترشحات از واژن خارج می‌شوند. رحم دارای غددی است که ترشحاتی از خود تولید می‌کنند و همراه با دیواره رحم، از واژن خارج می‌شوند. به همین دلیل، واژن همیشه دارای مقداری ترشح به طور طبیعی است. این ترشحات شامل ترشحات خونریزی قاعدگی، ترشحات بی رنگ و رقیق و ترشحات سفید رنگ می‌شود.
ترشحات طبیعی واژن برای عملکرد صحیح بدن ضروری هستند. از آن‌جایی واژن هیچ غده‌ای برای ترشح ندارد، محیط داخلی آن بدون ترشحات رحم، کاملا خشک است. این خشکی، برقراری رابطه جنسی را تقریبا غیرممکن و دردناک می‌کند. از این رو، ترشحات رحمی که از واژن خارج می‌شوند، واژن را مرطوب می‌کنند و آن را در حالت متعادل نگه می‌دارند. در واقع، ترشحات واژن کاملا با رحم در ارتباط هستند و از این رو، با توجه به فعالیت تخمدان‌ها و رحم، میزان این ترشحات تغییر می‌کند.
اگر واژن ترشح نداشته باشد یا ترشحات کمی در آن دیده شود، در معرض ابتلا به عفونت‌های قارچی و باکتریایی است. پس، می‌توان دریافت که این ترشحات برای جلوگیری از بروز عفونت نیز کاربرد دارند. نداشتن ترشح واژن یا کم بودن ترشحات آن، در خانم‌های یائسه و دختران نوجوانی که هنوز به سن بلوغ نرسیده‌اند، دیده می‌شود. این افراد باید مراقبت‌های بیشتری برای پیشگیری از ابتلا به عفونت‌های قارچی و باکتریایی انجام دهند.
بیشتر بدانید: ترشحات طبیعی و غیرطبیعی واژن
انواع ترشحات واژن براساس رنگ
ترشحات طبیعی واژن، شفاف، صاف، نسبتا غلیظ و همراه با بوی ملایم است. این ترشحات، زمانی که در لباس زیر جمع می‌شوند، رنگ شیری یا زرد به خود می‌گیرند و پوسته پوسته می‌شوند. این اتفاق کاملا طبیعی است. چرا که این ترشحات، همزمان با قرار گرفتن در معرض هوا، تغییر شکل می‌دهند. تنها نکته مهمی که مربوط به رنگ ترشحات می‌شود، همراه بودن این تغییر رنگ با خارش، سوزش و بوی بد است. تنها در این صورت شما می‌توانید ابتلا به عفونت را در خود احتمال دهید.
ترشحات قرمز تا قهوه‌ای
این نوع از ترشحات، طیف رنگی قرمز تا قهوه‌ای دارند و معمولا به دلیل خونریزی در دوره قاعدگی، دیده می‌شوند. در واقع، زمانی که پریود شما به اتمام می‌رسد، ممکن است ترشحات این رنگی در لباس زیر دیده شود که کاملا طبیعی است و نشان دهنده پاکسازی کامل واژن است.
البته، اگر این نوع از ترشحات، در سیکل قاعدگی یا در هنگام یائسگی دیده شود، می‌تواند نشان از وجود یک بیماری مانند سرطان اندومتر باشد. پس، در این شرایط، اگر ترشح قرمز تا قهوه‌ای رنگ را مشاهده کردید، حتما به پزشک مراجعه کنید.
ترشحات زرد تا سبز
اگر ترشحاتی به رنگ زرد کمرنگ را پس از تغییر در رژیم غذایی خود یا مصرف مکمل‌های غذایی دیده‌اید، این رنگ ترشح کاملا طبیعی است. این رنگ ترشح تا زمانی که همراه با بوی بد، خارش و سوزش نباشد، جایی برای نگرانی ندارد. در مقابل، ترشحاتی که رنگ زرد تیره، مایل به سبز یا سبز تیره را دارند، معمولا نشان دهنده ابتلا به عفونت‌های باکتریایی یا بیماری‌های مقاربتی است. اگر این نوع از ترشحات، همراه با بوی بد و بافت غلیظ بود، حتما به پزشک مراجعه کنید.
ترشحات پنیری و سفید
ترشحات سفید تا شیری رنگ واژن، تقریبا طبیعی هستند. یعنی، اگر ترشحاتی شفاف، سفید تا شیری رنگ را در لباس زیر خود مشاهده می‌کنید، نباید نگرانی از بابت ابتلا به بیماری داشته باشید. این ترشحات تا زمانی که به شکل پنیری درنیاید، کاملا طبیعی هستند ولی ترشحاتی که قوامی مانند پنیر را دارند و همراه با بوی بدی هستند، ترشحات غیرطبیعی محسوب می‌شوند. معمولا این ترشحات، ابتلا به عفونت قارچی یا کاندیدایی ناحیه واژن را نشان می‌دهند. ترشحات پنیری، یکی از علائم مهم برفک واژن است که همراه با درد، سوزش و خارش خودش را نشان می‌دهد.
ترشحات صورتی
ترشحات صورتی می‌توانند رنگ صورتی تیره تا صورتی روشن دارند که معمولا حاوی مقداری خون در خود هستند. این نوع از ترشحات، همراه با لکه بینی در شروع دوره پریود یا در هنگام تخمک گذاری دیده می‌شوند. همچنین، اگر در مراحل اولیه بارداری قرار داشته باشید، این ترشحات نشانه لانه گزینی است. اگر این ترشحات را پس از برقراری رابطه جنسی مشاهده کنید، می‌تواند نشانه‌ای از پارگی یا خراش در واژن باشد.
اگر ترشحات صورتی، با درد و سوزش همراه باشد، بهتر است که برای درمان و تشخیص علت آن، به پزشک مراجعه شود.
ترشحات شفاف، بیرنگ و روشن
اکثر ترشحات طبیعی و روزانه واژن شفاف هستند و شکلی ظاهری همانند با سفیده تخم مرغ دارند. این نوع از ترشحات در هنگام تخمک گذاری، تحریکات جنسی و بارداری مشاهده می‌شوند. ترشحات بی رنگ واژن، دقیقا زمانی که شما دوره خونریزی پریود را به پایان رسانده‌اید، دیده می‌شود. این دوره، دوره استروژنی رحم نام دارد که در آن، رحم دیواره‌های جدیدی را برای خودش می‌سازد و همزمان، ترشحات آن از واژن خارج می‌شود. این ترشحات معمولا چسبناک هستند ولی نسبت به ترشحات تخمک گذاری، بافتی رقیق‌تر دارند.
ترشحات خاکستری
ترشحات خاکستری واژن از مهم‌ترین ترشحات واژینالی است که خیلی باید به آن توجه داشته باشد. این ترشحات، هرگز و در هیچ شرایطی طبیعی نیست و معمولا نشان دهنده یک نوع عفونت باکتریایی مانند واژینوز باکتریایی است. در هنگام ابتلا به این عفونت، از درمان‌های آنتی بیوتیکی استفاده می‌شود. بهتر است که پس از مشاهده ترشحات خاکستری، حتما به پزشک مراجعه کنید و هر چه سریع‌تر مراحل درمان خود را انجام دهید.
دلایل تغییر در ترشحات واژن
ترشحات واژن به صورت طبیعی در هنگام تخمک گذاری و تحریک جنسی دیده می‌شود ولی دلایل دیگری هم برای بروز ترشحات واژن وجود دارد. معمولا دلایل دیگری که باعث ترشحات واژن می‌شوند، تغییراتی را در شکل ظاهری ترشحات ایجاد می‌کنند. در واقع، این تغییرات به سبب تغییر در باکتری‌های طبیعی واژن رخ می‌دهد. عوامل زیر باعث تغییر در ترشحات واژن شده و تعادل باکتری‌ها را برهم می‌زند.
- مصرف آنتی بیوتیک یا استروئید
- عفونت باکتریایی واژینوز که در خانم‌های باردار و خانم‌هایی که شریک جنسی متعددی دارند، دیده می‌شود.
- مصرف قرص‌های ضدبارداری
- بیماری‌های مقاربتی مانند عفونت‌های کلامیدیایی یا سوزاک
- سرطان دهانه رحم
- عفونت واژن
- بیماری زمینه‌ای مانند دیابت
- استفاده از دوش واژینال، لوسیون‌ها و ژل‌های بهداشتی معطر
- بیماری‌های التهابی لگن
- عفونت لگن بعد از انجام جراحی
- ابتلا عفونت قارچی واژن
- آتروفی واژن یا همان خشک شدن و نازک شدن دیواره‌های واژن در اثر عواملی مانند یائسگی
- التهاب واژن
- تریکومونیازیس که همان عفونت انگلی در ناحیه واژن است. این عفونت در اثر انجام رابطه جنسی محافظت نشده به وجود می‌آید.
ترشحات طبیعی واژن در طول چرخه قاعدگی
همان‌طور که در بالاتر هم اشاره کردیم، ترشحات واژن در طول چرخه قاعدگی تغییر می‌کنند و رنگ و شکل متفاوتی به خود می‌گیرند. این تغییرات کاملا طبیعی هستند و هیچ نشانه‌ای از وجود بیماری و عفونت ندارند. با شناخت این تغییرات، می‌توانید به راحتی ترشحات طبیعی را از ترشحات غیرطبیعی واژن خود تشخیص دهید.
ترشحات در طول پریود
این ترشحات در روزهای ۱ تا ۵ پریود، مشاهده می‌شوند که کاملا قرمز رنگ و خونی شکل هستند. در این مدت زمان، دیواره‌های داخلی رحم از طریق واژن دفع می‌شوند. این ترشحات، می‌توانند قهوه‌ای تیره تا قرمز باشند.
ترشحات بعد از پریود
این ترشحات دقیقا پس از اتمام خونریزی یا همان روز ۶ تا ۱۴ سیکل قاعدگی مشاهده می‌شوند. این ترشحات، نسبتا کم هستند و هر چه به روزهای تخمک گذاری نزدیک می‌شوید، این ترشحات کدر، سفید یا زرد رنگ می‌شوند. ممکن است که در روزهای ۶ یا ۷ سیکل قاعدگی، ترشحاتی همراه با لکه بینی داشته باشید که کاملا طبیعی است و مربوط به اتمام پریود می‌شود. ترشحات بعد از پریود، معمولا شبیه به سفیده تخم مرغ هستند و حالتی چسبناک دارند.
ترشحات بعد از تخمک گذاری
این ترشحات دقیقا پس از تخمک گذاری و روزهای ۱۴ تا ۲۵ سیکل قاعدگی دیده می‌شوند. در روزهای قبل از تخمک گذاری، ترشحات حالتی نازک و لغزنده دارند و بعد از تخمک گذاری نیز تقریبا به همین شکل باقی می‌مانند. معمولا مقدار ترشحات واژن در دوره تخمک گذاری، کمی بیشتر از بعد از تخمک گذاری است.
ترشحات واژن قبل از پریود
در روزهای ۲۵ تا ۲۸ سیکل قاعدگی که به پریود بعدی نزدیک می‌شوید، ترشحات واژن کاهش می‌یابد. شکل این ترشحات مانند دوره قبلی است ولی مقدار آن، کمی کمتر است. اگر لکه‌های قهوه‌ای یا خونی در ترشحات این دوره مشاهده کنید، می‌تواند مربوط به نزدیک شدن به پریود بعدیتان باشد که طبیعی است.
حتما بخوانید: علل عقب افتادن پریود و ترشحات سفید نشانه چیست؟
درمان ترشحات غیرطبیعی واژن
یکی از مهم‌ترین سوالاتی که برای خانم‌ها پیش می‌آید، این است که دقیقا چه زمانی برای ترشحات غیرطبیعی واژن باید به پزشک مراجعه کنیم؟ همان‌طور که در بالاتر مشاهده کردید، دیدن برخی از رنگ‌ها در ترشحات واژن، نشانه‌ای از وجود بیماری و عفونت هستند. این تغییرات در رنگ ترشحات، معمولا همراه با خارش، سوزش و بوی بد است. دقیقا زمانی که هر یک از این موارد را در ترشحات خود مشاهده کردید، به پزشک مراجعه کنید. هر چه زودتر برای درمان عفونت اقدام کنید، مراحل درمان شما ساده‌تر انجام می‌شود.