اختلالات قاعدگی، به‌عنوان یکی از مشکلات شایع در بین بانوان شناخته می‌شود. ایجاد اختلال در دوره‌های ماهیانه به طور قابل‌توجهی کیفیت زندگی را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. این اختلالات به دلایل مختلفی از جمله تغییرات هورمونی، استرس، سبک زندگی نامناسب و عوامل پزشکی رخ می‌دهند.
ثبت دقیق چرخه‌های قاعدگی به شما برای تشخیص تغییرات مهم مانند قاعدگی نامنظم، عقب‌افتادگی پریود یا خونریزی غیرطبیعی کمک بسیاری می‌کند. همچنین انجام این کار تشخیص زمان تخمک‌گذاری را برای شما آسان می‌کند. اگر شما هم با اختلالات قاعدگی روبه‌رو هستید، تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
فهرست مطالب
منظور از اختلالات قاعدگی چیست؟
به مجموعه‌ای از تغییرات طبیعی در بدن زنان که با افزایش شانس بارداری همراه است چرخه قاعدگی گفته می‌شود. اختلال قاعدگی به معنای مشاهده هر گونه تغییر در الگوی طبیعی پریود است. این تغییرات شامل مواردی مانند قاعدگی‌های نامنظم، خونریزی بیش از حد یا کم، احساس درد شدید و حتی قطع کامل قاعدگی است.
اختلالات قاعدگی به دلایل مختلفی از جمله تغییرات هورمونی، استرس، بیماری‌های زمینه‌ای و عوامل سبک زندگی رخ می‌دهند. در برخی موارد وجود اختلال قاعدگی توانایی باروری فرد را کاهش می‌دهد.
آشنایی با انواع اختلالات قاعدگی
در این قسمت تعدادی از اختلالات قاعدگی را برای شما شرح می‌دهیم.
دیسمنوره
دیسمنوره به درد و گرفتگی شدید شکم در دوران قاعدگی گفته می‌شود. تجربه این درد برای بانوان با انقباضات رحمی همراه است. احساس درد از چند ساعت تا چند روز تأثیر زیادی در کیفیت زندگی روزمره بانوان دارد. به‌طور کلی بانوان دو نوع دیسمنوره را تجربه می‌کنند:
- دیسمنوره اولیه: این نوع دیسمنوره معمولاً قبل از شروع پریود آغاز می‌شود.
- دیسمنوره ثانویه: این نوع دیسمنوره بااحساس درد شدید به دلایل پزشکی مانند اندومتریوز، فیبروم رحمی، عفونت‌های لگن و… رخ می‌دهد.
الیگومنوره
به وضعیتی که در آن خونریزی قاعدگی کمتر و کوتاه‌تر از حالت نرمال باشد الیگومنوره گفته می‌شود. به‌عبارت‌دیگر، اگر حجم خونریزی شما در طول قاعدگی کمتر از ۳۰ میلی‌لیتر و دوره قاعدگی کمتر از ۳ روز باشد شما دچار الیگومنوره هستید.
سندروم پیش از قاعدگی (PMS)
به مجموعه‌ای از علائم جسمی و روانی که از چند روز تا دو هفته قبل از قاعدگی رخ می‌دهد سندروم پیش از قاعدگی می‌گویند. این علائم معمولاً با شروع پریود برطرف می‌شوند. از جمله این علائم می‌توان به احساس اضطراب و افسردگی، خستگی مفرط، اختلال در تمرکز، کاهش میل جنسی و… اشاره کرد.
همچنین اختلال دیسفوریک پیش از قاعدگی (PMDD) شکل شدیدتری از PMS است. در این دوره بانوان علائم شدیدتر روانی مانند افسردگی شدید، اضطراب، تحریک‌پذیری شدید و اختلال در فعالیت‌های روزانه را تجربه می‌کنند.
پلیمنوره
سیکل طبیعی بانوان از ۲۴ روز تا ۳۵ روز متغیر است. برخی از بانوان این سیکل را ۲۴ روزه تجربه می‌کنند. این دسته از افراد مبتلا به پلیمنوره هستند.
هیپرمنوره
هیپرمنوره با عنوان منوراژی نیز شناخته می‌شود. بانوان مبتلا به این نوع اختلال خونریزی قاعدگی را بیشتر و طولانی‌تر از حد معمول تجربه می‌کنند؛ بنابراین بانوانی که خونریزی بیشتر از ۸۰ میلی‌متر و ۷ روز را تجربه می‌کنند به حالت منوراژی دچار هستند. این نوع از اختلال برای افراد مبتلا کم‌خونی را به دنبال دارد.
شایع‌ترین علائم اختلال قاعدگی چیست؟
علائم ایجاد اختلال قاعدگی شامل موارد زیر است:
- پریود دردناک
- احساس نفخ در ناحیه شکم
- احساس سردرد
- افسردگی
- احساس اضطراب و استرس
معرفی عوامل تأثیرگذار در ایجاد اختلال قاعدگی
اختلالات قاعدگی، به دلایل مختلفی زندگی روزمره بانوان را مختل می‌کنند. عوامل متعددی در ایجاد این اختلالات نقش دارند که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:
- نوسانات هورمونی
- بیماری‌های خاصی مانند سرطان
- سابقه ارثی و ژنتیکی
- عفونت‌های مقاربتی STD
- فیبروئید رحم
عوارض اختلال قاعدگی
قاعدگی نامنظم در طولانی‌مدت عوارض جدی برای سلامتی به همراه دارد. شایع‌ترین عوارض اختلالات قاعدگی عبارت‌اند از:
کم‌خونی
خونریزی‌های شدید و مکرر قاعدگی منجر به کمبود آهن و در نتیجه کم‌خونی می‌شود. علائم کم‌خونی شامل خستگی، ضعف، رنگ پریدگی، سرگیجه و تنگی نفس است.
مشکلات باروری
عدم تخمک‌گذاری منظم یکی از دلایل اصلی نامنظمی قاعدگی است. تخمک‌گذاری نامنظم احتمال بارداری را برای فرد کاهش می‌دهد.
بیماری‌های قلبی عروقی
کمبود هورمون استروژن در بدن درصد ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی را در فرد افزایش می‌دهد.
پوکی‌استخوان
استروژن یک هورمون تأثیرگذار در حفظ سلامت استخوان‌ها است. قاعدگی نامنظم و کاهش سطح استروژن خطر پوکی استخوان را افزایش می‌دهد.
هیپرپلازی آندومتر
در صورت عدم درمان افراد مبتلا به اختلالات قاعدگی عارضه هیپرپلازی آندومتر رخ می‌دهد. این وضعیت خطر ابتلا به سرطان رحم را افزایش می‌دهد.
راهکار تشخیص اختلالات قاعدگی چیست؟
پزشکان برای تشخیص علت دقیق اختلالات قاعدگی از روش‌های زیر استفاده می‌کنند:
- معاینه لگن: پزشک با انجام معاینه لگن، وضعیت رحم، تخمدان‌ها و سایر اندام‌های تولیدمثلی شما را بررسی می‌کند.
- آزمایش پاپ‌اسمیر: با انجام این آزمایش سلول‌های سرطانی دهانه رحم یا عفونت‌های مختلف شناسایی می‌شوند.
- بیوپسی آندومتر: در این روش با برداشتن نمونه کوچکی از پوشش داخلی رحم مشکلات احتمالی بررسی می‌شوند.
- تست بارداری: پزشک آزمایش بارداری را برای رد بارداری به‌عنوان علت قاعدگی نامنظم تجویز می‌کند.
- آزمایش خون: این آزمایش برای بررسی سطح هورمون‌ها، وجود عفونت، کم‌خونی و مشکلات تیروئید انجام می‌شود.
- سونوهیستروگرام: در این سونوگرافی با تزریق مایع به داخل رحم تصاویر واضح‌تری از آن مشاهده می‌شود. این روش برای برداشتن پولیپ مورد استفاده است.
آیا راهی برای درمان اختلالات قاعدگی وجود دارد؟
درمان اختلالات قاعدگی بسته به نوع اختلال، شدت علائم و شرایط فردی هر بیمار متفاوت است. به‌طورکلی، درمان‌ها را می‌توان به سه دسته اصلی تقسیم کرد:
تغییرات سبک زندگی
- فعالیت بدنی: ورزش منظم با بهبود گردش خون و کاهش استرس در تنظیم چرخه قاعدگی مؤثر است.
- تغذیه سالم: مصرف میوه‌ها، سبزی‌ها، غلات کامل و… در بهبود علائم آزاردهنده بسیار مؤثر است.
- مدیریت استرس: استفاده از روش‌های مختلفی مانند مدیتیشن، یوگا و تنفس عمیق تأثیر زیادی در کاهش اضطراب دارد.
- خواب کافی: داشتن خواب کافی به تنظیم هورمون‌ها و بهبود خلق و خو کمک می‌کند.
پیشنهاد مطالعه: ورزش‌های مناسب برای کاهش درد قاعدگی
دارو درمانی
علاوه بر تغییرات سبک زندگی، داروها نیز نقش مهمی در درمان اختلالات قاعدگی ایفا می‌کنند. استفاده از ویتامین‌ها و مواد معدنی مانند آهن و فولیک‌اسید برای جبران کمبودهای ناشی از خونریزی زیاد تجویز می‌شوند. همچنین استفاده از مکمل‌های مهارکننده‌های پروستاگلاندین در مراحل بعدی درمان قرار دارد.
جراحی
در برخی موارد، مانند وجود فیبروم‌های بزرگ، اندومتریوز یا سایر مشکلات ساختاری در دستگاه تناسلی معمولاً استفاده از روش‌های جراحی توصیه می‌شود.
نتیجه‌گیری
یکی از دلایل اصلی مراجعه بانوان به پزشک مشکلات مربوط به قاعدگی است. اختلالات قاعدگی انواع مختلفی دارند. این اختلالات بر کیفیت زندگی بانوان تأثیر زیادی دارند. همچنین باروری بانوان تحت‌تأثیر اختلالات قاعدگی قرار می‌گیرد. در این مقاله به کلیه سؤالات شما در مورد اختلالات قاعدگی پاسخ داده شد.