علائم، عوارض و درمان افتادگی رحم بدون جراحی

برخی بانوان در طول زندگی خود به افتادگی رحم یا پرولاپس رحم دچار می‌شوند. این بیماری به دلیل ضعف عضلات کف لگن و بافت‌های نگهدارنده رحم رخ می‌دهد. در این حالت، رحم به داخل کانال واژن سقوط می‌کند. در موارد شدید رحم از دهانه واژن بیرون می‌زند. این وضعیت باعث ایجاد علائمی مانند درد شکم، مشکلات ادراری و احساس برآمدگی در واژن می‌شود.

عوامل متعددی از جمله زایمان‌های طبیعی متعدد، یائسگی، افزایش سن، چاقی و عوامل ژنتیکی در ایجاد این بیماری نقش دارند. برای تشخیص و درمان این عارضه، مراجعه به متخصص زنان ضروری است. پزشکان باتوجه‌به شدت افتادگی گزینه‌های درمانی متفاوتی را پیشنهاد می‌کنند. این گزینه‌های درمانی شامل تمرینات تقویت عضلات کف لگن، استفاده از پساری واژن و در موارد شدیدتر عمل جراحی است. در این مقاله از تافته همه نکات ضروری در مورد افتادگی رحم (ایا افتادگی رحم خطرناک است؟ از کجا بدونم افتادگی رحم دارم؟) را برای شما بطور کامل بیان می‌کنیم با ما تا انتها همراه باشید.

منظور از افتادگی رحم چیست؟

افتادگی رحم (Uterine prolapse) با نام پرولاپس رحمی (Prolapse) نیز شناخته می‌شود و به حالتی گفته می‌شود که در آن عضلات و بافت‌های نگهدارنده رحم زنان ضعیف می‌شود و به دنبال آن رحم فرد بیمار سمت پایین کشیده شده و یا ممکن است که در درون واژن او وارد بشود. عضلات کف لگن شامل ماهیچه‌ها، رباط‌ها و بافت‌های لگن می‌شود که وظیفه حمایت از رحم، راست روده، واژن، مثانه و سایر اندام‌های لگنی را بر عهده دارد.

هنگامی که عضلات کف لگن دچار آسیب دیدگی بشوند، افتادگی رحم رخ می‌دهد و چنانچه ضعیف شدن آن‌ها به قدری باشد که دیگر نتوانند رحم را در جای خود نگه دارند، رحم به درون واژن می‌افتد و درجات مختلف افتادگی رحم به وجود می‌آید. مشکل افتادگی رحم ممکن است در زنانی که به صورت واژینال زایمان کرده باشند، رخ بدهد؛ اما این مشکل اغلب بعد از یائسگی به وجود می‌آید. همچنین عواملی مانند زایمان‌های طبیعی، افزایش سن، کاهش سطح هورمون استروژن، فشار مداوم بر ناحیه لگن (مانند یبوست مزمن یا سرفه‌های طولانی‌مدت) و عوامل ژنتیکی در بروز افتادگی رحم نقش دارند.

آشنایی با انواع افتادگی رحم

افتادگی در دو نوع اصلی ناقص و کامل طبقه‌بندی می‌شود. میزان جابه‌جایی رحم از موقعیت طبیعی خود مهم‌ترین تفاوت نوع ناقص و اصلی افتادگی رحم است. در این قسمت هر کدام از انواع افتادگی رحم را به صورت کامل شرح می‌دهیم:

افتادگی رحم کامل

افتادگی کامل رحم، شدیدترین نوع این عارضه است. افراد مبتلا به این نوع از افتادگی با خروج کامل رحم از دهانه واژن روبه‌رو می‌شوند. این وضعیت فرد را با ناراحتی‌های جدی مانند درد شدید، مشکلات در راه‌ رفتن و ایستادن، و اختلال در دفع ادرار مواجه می‌کند.

شدت افتادگی رحم، بسته به میزان جابه‌جایی رحم و ضعف عضلات لگن، متفاوت است. این عارضه به چهار مرحله تقسیم می‌شود:

• مرحله اول: نزول رحم به قسمت بالای واژن
• مرحله دوم: رسیدن رحم به قسمت پایین واژن
• مرحله سوم: خروج رحم از دهانه واژن
• مرحله چهارم: مشاهده کامل رحم به دلیل خروج آن از واژن

افتادگی رحم ناقص

در افتادگی ناقص رحم به سمت پایین و داخل کانال واژن، حرکت می‌کند. با این‌ وجود رحم به طور کامل از دهانه واژن خارج نمی‌شود. این وضعیت با علائمی مانند احساس فشار یا برآمدگی در واژن، ناراحتی هنگام ایستادن طولانی‌مدت و درد زمان رابطه جنسی همراه است.

شایع‌ ترین علائم افتادگی رحم چیست؟

علائم افتادگی رحم از خفیف تا شدید متغیر است. در واقع میزان تجربه این علائم به میزان جابه‌جایی رحم بستگی دارد. برخی از شایع‌ترین علائم افتادگی رحم عبارت‌اند از:

1. احساس فشار یا سنگینی در ناحیه لگن
2. مشکلات ادراری
3. اختلالات روده
4. ناراحتی و درد هنگام رابطه جنسی
5. بیرون‌ زدگی بافت رحم از دهانه واژن
6. احساس کشیدگی یا ناراحتی با ایستادن طولانی‌ مدت
7. افزایش ترشحات واژینال
8. ابتلا به عفونت‌های مکرر مثانه
9. بوی بد ادرار و واژن
10. پریود دردناک و خروج زیاد خون

تجربه هر یک از این علائم با گذشت زمان برای بانوان افزایش پیدا می‌کند. در چنین شرایطی مراجعه به پزشک متخصص زنان ضروری است. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی و جلوگیری از پیشرفت افتادگی رحم کمک کند.

علت ابتلا به افتادگی رحم چیست؟

تا به اینجا دانستیم که افتادگی رحم به دلیل ضعف عضلات و بافت‌های نگهدارنده در نگهداری از رحم گفته می‌شود. این ضعف ناشی از عوامل زیر است:

• زایمان‌های طبیعی متعدد
• افزایش سن و یائسگی
• چاقی
• یبوست مزمن
• سرفه‌های مزمن
• بلندکردن اجسام سنگین
• عوامل ژنتیکی
• جراحی‌های لگن
• سبک زندگی نامناسب
• گشادی واژن

از کجا بدونم افتادگی رحم دارم؟

ممکن است که افتادگی رحم خفیف با نشانه‌های دقیق و مشخصی همراه نباشد؛ اما اگر رحم بیش از اندازه در جایگاه خود بلغزد، به اندام‌های لگنی دیگر مانند مثانه و یا روده فشار وارد می‌کند. توجه داشته باشید که ایستادن طولانی مدت، راه رفتن، سرفه و عطسه شدید، باعث تشدید علائم می‌شوند؛ چرا که در این شرایط نیروی جاذبه زمین فشار بیشتری را بر روی عضلات لگن وارد می‌کند. چنانچه با هر یک از علائم زیر مواجه شدید این احتمال وجود دارد که به افتادگی رحم مبتلا شده باشید:

1. مشاهده بافت در داخل واژن
2. احساس ایجاد برآمدگی در داخل دهانه واژن
3. احساس سنگینی، کشیدگی، فشار یا ناراحتی در نواحی لگن و کمر
4. احساس پر بودن مجدد مثانه بلافاصله پس از تخلیه ادرار
5. خالی نشدن کامل مثانه
6. مشکلات مرتبط با نشت ادرار و یا بی اختیاری آن
7. مشکل داشتن در اجابت مزاج
8. نیاز به فشار دادن واژن جهت اجابت نیاز
9. داشتن احساسی مانند نشستن بر روی یک توپ کوچک
10. زمانی که احساس می‌کنید که واژن به بافت لباس کشیده می‌شود.
11. احساس درد در زمان برقراری رابطه جنسی
12. احساس شل شدن بافت واژن

بیماری‌های زمینه‌ساز در ابتلا به افتادگی رحم

گاهی اوقات افتادگی رحم به دلیل بیماری‌های مرتبط با ضعف عضلات لگن رخ می‌دهد. بیماری‌های زمینه‌ساز ابتلا به افتادگی رحم شامل موارد زیر است:

افتادگی مثانه (Cystocele)

بانوان با تضعیف دیواره بین مثانه و واژن با علائمی مانند تکرر ادرار، احساس فوریت در ادرارکردن و بی‌اختیاری ادرار روبه‎‌رو می‌شوند.

فتق روده (Enterocele)

با فتق دیواره پشتی در بالای واژن افراد مبتلا به فتق روده می‌شوند. در این حالت با ورود روده کوچک به داخل واژن بانوان احساس فشار یا کشیدگی در واژن را تجربه می‌کنند.

افتادگی رکتوم (Rectocele)

رکتوسل یا افتادگی لگن به فتق دیواره پشتی در قسمت پایین واژن گفته می‌شود. در این حالت با برجسته‌شدن رکتوم در واژن حرکت روده‌ها با دشواری روبه‌رو می‌شود. این بیماری منجر به ایجاد اختلال در دفع مدفوع و احساس فشار در رکتوم شود.

آشنایی با عوارض افتادگی رحم

معمولاً افتادگی رحم به دلیل افتادگی سایر اندام‌های لگنی دیگر به وجود می‌آید. این مشکل ممکن است که عوارضی را برای فرد بیمار به همراه داشته باشد که شامل موارد زیر است:

پرولاپس دیواره خلفی واژن

پرولاپس دیواره خلفی واژن، به نام رکتوسل نیز شهرت دارد. تضعیف بافت هم‌بند بین رکتوم (راست‌ روده) و کف واژن با برآمدگی رکتوم به داخل واژن همراه است. با وجود چنین شرایطی افراد به یبوست، احساس عدم تخلیه کامل روده و نیاز به‌زور زدن در هنگام دفع مدفوع مواجه می‌شوند.

پرولاپس قدامی

افتادگی قدامی که از بافت هم بند ضعیفی که بین مثانه و سقف واژن قرار دارد، نشئت می‌گیرد. این عارضه می‌تواند برآمدگی مثانه به داخل واژن را همراه داشته باشد که به آن افتادگی مثانه گفته می‌شود.

افتادگی رحم چگونه تشخیص داده می‌شود؟

از کجا بدونم افتادگی رحم دارم؟ بانوان با استفاده از راهکارهای ساده در منزل و انجام معاینات پزشکی افتادگی رحم خود را تشخیص می‌دهند. در این قسمت هر کدام از این راه‌ها را به صورت مجزا شرح می‌دهیم:

راهکارهای پزشکی

در ابتدا لگن، علائم فیزیکی و سابقه پزشکی شما به خوبی توسط پزشک متخصص معاینه می‌شود تا از قرار گیری رحم در جای طبیعی خود اطمینان حاصل کند. بدین منظور پزشک برای معاینه لگن یک وسیله مخصوصی را از درون واژن به آن وارد می‌کند و به کمک آن می‌تواند جایگاه درست رحم را مورد بررسی قرار بدهد. معاینه پزشکی در حالت نشسته یا خوابیده با سرفه‌های مکرر شما صورت می‌گیرد. با انجام چنین فرایندی پزشک وضعیت لگن شما را مورد بررسی قرار می‌دهد. در صورت عدم تشخیص قطعی بیماری معمولاً از آزمایش‌ها و روش‌های زیر استفاده می‌شود. آزمایش‌های رایج برای تشخیص افتادگی رحم عبارت‌اند از:

• معاینه واژینال با اسپکولوم
• بررسی فشار داخلی شکم
• سونوگرافی
• عکس‌برداری با اشعه ایکس یا ام‌آرآی
• سونوگرافی واژینال
• آزمایش‌های ادرار و خون
• پیلوگرام وریدی

روش‌های خانگی تشخیص افتادگی رحم

تشخیص افتادگی رحم در منزل با تکیه‌ بر مشاهده علائم و معاینه شخصی به‌ عنوان یک گام اولیه مورد استفاده است. علائمی مانند احساس سنگینی در لگن یا برآمدگی در دهانه واژن نشانه‌هایی از افتادگی رحم محسوب می‌شوند. برای انجام معاینه شخصی، با ایستادن در مقابل آینه و استفاده از انگشت دهانه واژن را لمس کنید. با لمس دهانه واژن هرگونه برجستگی غیرطبیعی را احساس می‌شود.

افتادگی رحم باعث سقط جنین می‌شود؟

به طور کلی افتادگی رحم اگر به صورت خفیف تا متوسط باشد، (یعنی افتادگی درجه ۱ و ۲) خطر سقط جنین را به همراه ندارد. دلایل اصلی سقط جنین، به ویژه در سه ماهه ابتدایی بارداری، بیشتر به ناهنجاری‌های کروموزومی در جنین مرتبط است که باعث متوقف شدن رشد او می‌شود و دلایل دیگر سقط مربوط به اختلالات هورمونی (مانند کمبود پروژسترون)، بیماری‌های خود ایمنی، عفونت‌ها و مشکلات جدی در ساختار رحم (نه افتادگی آن) می‌شود.

با این وجود، ارتباط بین افتادگی رحم و سقط جنین مقداری پیچیده‌تر به نظر می‌آید.

چه زمانی افتادگی رحم موجب افزایش خطر سقط جنین می شود؟

موارد زیر افزایش خطر سقط جنین را به همراه دارد:

افتادگی رحم شدید (درجه ۳ و ۴): زمانی که رحم به میزان زیادی از محل اصلی خود خارج شود و دهانه رحم در معرض محیط بیرون قرار بگیرد، خطر عفونت‌های بالا رونده (عفونت‌هایی که از واژن به درون رحم وارد می‌شوند) بیشتر می‌شود. ممکن است که این عفونت‌ها باعث سقط جنین و یا زایمان زودرس بشوند.

نارسایی دهانه رحم (سرویکس): گاهی اوقات ممکن است که ضعف عضلات و بافت‌هایی که افتادگی رحم را به دنبال دارند، همراه با ضعف در دهانه رحم نیز مشاهده می‌شوند. به این حالت نارسایی دهانه رحم یا نارسایی سرویکس نیز می‌گویند. در چنین شرایطی، دهانه رحم نمی‌تواند وزن جنین در حال رشد را تحمل کند و شاید در سه ماهه دوم حاملگی، بدون هیچ گونه احساس درد و یا به صورت زودرس باز شود. در نتیجه احتمال دارد که سقط دیررس یا زایمان زودرس اتفاق بیفتد.

با اینکه افتادگی رحم و نارسایی دهانه رحم می‌توانند به‌ دلیل ضعف مشترک در بافت‌های همبند ایجاد شوند، اما این دو مشکل الزاماً علت مستقیم یکدیگر نیستند.

آیا عمل افتادگی رحم سخت است؟

سخت بودن یک عمل جراحی در واقع یک حس نسبی است و به عوامل مختلفی وابسته است. عمل افتادگی رحم، یک جراحی ماژور (بزرگ) برای زنان به حساب می‌آید که امروزه به کمک پیشرفت‌های علم پزشکی، به یک عمل بسیار رایج و با درصد موفقیت بسیار بالا تبدیل شده است. سختی این عمل، می‌تواند به موارد زیر بستگی داشته باشد:

• شدت افتادگی رحم: افتادگی‌های رحم از درجه ۱ تا ۴ درجه بندی می‌شوند که جراحی درجات بالاتر به صورت شدید، پیچیده و طولانی‌تر است.
• نوع نحوه جراحی: جراحی می‌تواند از طریق واژن و بدون نیاز به برش شکم، از طریق شکم یا همان لاپاراتومی و یا به روش کم‌ تهاجمی لاپاراسکوپی صورت بگیرد. روش‌های لاپاراسکوپی و واژینال اغلب با درد کمتر و دوره نقاهت کوتاه‌تری همراه هستند و نمی‌توان که آنها را سخت در نظر گرفت.
• سلامت عمومی بیمار: وضعیت جسمانی بیمار، سن و سابقه بیماری‌های زمینه‌ای، همگی عواملی هستند که در تحمل درد عمل و سرعت بهبودی آن بسیار اثرگذارند.
• مهارت جراح: تجربه و تخصص جراح، یکی از مهم‌ترین عوامل در راحتی عمل محسوب می‌شود. جراح‌های ماهر می‌توانند که عمل افتادگی رحم را در کوتاه‌ترین زمان ممکن و با کمترین عوارض انجام بدهند.

باید بدانید که طبق نظر بیشتر بیمارانی که عمل افتادگی رحم را انجام داده‌اند، درد آن را قابل تحمل توصیف کرده‌اند. درد بعد از عمل جراحی با مصرف مسکن‌های معمولی به راحتی قابل کنترل است و دوره نقاهت آن نیز به رعایت دقیق دستورالعمل‌ها نیاز دارد و طاقت فرسا نیست.

ورزش کگل برای افتادگی رحم

انجام ورزش کگل به درمان افتادگی رحم و افتادگی رکتوم بسیار کمک می‌کند. دلیل اصلی افتادگی رحم این است که عضلات کف لگن که وظیفه نگهداری رحم و مثانه بر عهده آن‌هاست، ضعیف و یا شل می‌شوند و باعث می‌شوند تا رحم از جای اصلی خود به سمت پایین‌تر حرکت کند و به درون واژن وارد بشود. این وضعیت معمولاً احساس سنگینی و یا فشار در قسمت پایین شکم را به همراه دارد. بنابراین، جهت جلوگیری از به وجود آمدن چنین مشکلاتی و برای کمک به درمان آن، انجام ورزش‌های کگل به صورت منظم و در زمان مناسب توصیه می‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر به شما پیشنهاد می‌کنیم، مقاله مربوط به ورزش کگل برای زنان را مطالعه نمایید.

درمان افتادگی رحم بدون جراحی

انجام دادن برخی از ورزش‌ها سبب تقویت عضلات کف لگن می‌شوند و به درمان افتادگی‌های خفیف رحم، کمک بسیار زیادی می‌کنند. برای انجام این ورزش، لازم است تا ماهیچه‌های لگن به گونه‌ای سفت شوند که انگار قصد نگه داشتن ادرار خود را دارید.

ابتدا باید ماهیچه‌ها را برای چند لحظه به صورت سفت نگه داشته و سپس باید آنها را رها کنید. این تمرین باید حداقل ۱۰ مرتبه انجام شود و حداکثر ۴ نوبت در روز آن را تکرار کنید. یادآوری می‌کنیم که انجام این ورزش به هیچ زمان و یا مکان خاصی محدود نمی‌شود.

آشنایی با راهکارهای مختلف برای درمان افتادگی رحم

روش‌های درمانی افتادگی رحم بسته به‌ شدت عارضه و شرایط فرد متفاوت است. تصمیم‌گیری در مورد روش درمانی مناسب باید پس از معاینه و تشخیص توسط متخصص زنان انجام شود. در ادامه به برخی از روش‌های رایج درمان افتادگی رحم اشاره می‌کنیم:

پساری واژن (Vaginal pessary)

پِساری واژن یک وسیله پزشکی از سیلیکون یا پلاستیک است. این وسیله کاربردی با اندازه‌های گوناگون در بازار عرضه می‌شود. پساری با قرارگیری در داخل واژن از رحم و سایر اندام‌های لگنی حمایت می‌کند. پِساری واژن یک گزینه درمانی غیرجراحی و جایگزین برای بانوان است.

ورزش

انجام مستمر تمرینات کگل به‌ عنوان یکی از روش‌های مؤثر برای تقویت عضلات کف لگن شناخته می‌شود. بانوان در تمرینات کگل با انقباض و رهاسازی مکرر عضله‌های لگن علائم بیماری خود را تا حدود زیادی کاهش می‌دهند. استفاده از این روش درمانی برای بانوان در مراحل ابتدایی درمان و بعد از زایمان توصیه می‌شود.

استفاده از طب سنتی

استفاده از گیاهان دارویی و اصلاح سبک زندگی از جمله روش‌های رایج و مورد استفاده در طب سنتی هستند. در این میان استفاده از ترکیبات گیاهی در کنار تغییرات در تغذیه موجب تقویت عضلات و بافت‌های نگهدارنده رحم می‌شود. برای مثال، ترکیب تخم شنبلیله و انجیر خشک به تقویت عضلات لگن و بهبود وضعیت رحم کمک می‌کند. معمولاً بانوان از این گیاهان به صورت ترکیبی و حمام گیاهی استفاده می‌کنند.

همچنین، جوشانده گیاهانی مانند پوست بلوط، پوست انار، گلنار فارسی، آویشن در عرق آویشن یا بومادران و نشستن در تشت حاوی این جوشانده‌ها مفید است. توجه داشته باشید که طب سنتی جایگزین درمان قطعی افتادگی رحم و روش‌های تخصصی پزشکی نیست. استفاده از هر روش درمانی گیاهی باید با مشورت پزشک متخصص انجام شود. پزشک باتوجه‌به شرایط فردی شما، بهترین روش درمانی را توصیه می‌کند.

جراحی

در صورت عدم جواب‌دهی روش‌های خانگی و غیرتهاجمی برای درمان بیماری پزشک عمل جراحی را توصیه می‌کند. روش‌های جراحی برای درمان افتادگی رحم شامل موارد زیر است:

هیسترکتومی

هیسترکتومی، یا برداشتن رحم، یک عمل جراحی برای درمان پرولاپس رحم است. معمولاً این عمل جراحی از طریق واژن یا شکمم صورت می‌‎گیرد. استفاده از این روش برای بانوان با افتادگی شدید رحم توصیه می‌شود. همچنین بانوان در صورت عدم تمایل به فرزندآوری مجدد می‌توانند از این روش استفاده کنند.

جراحی ترمیمی بدون هیسترکتومی

در برخی موارد استفاده از روش‌های غیرجراحی برای درمان افتادگی رحم مؤثر واقع نمی‌شود. باوجود چنین شرایطی استفاده از جراحی ترمیمی به‌عنوان یک گزینه درمانی مطرح می‌شود. هدف از این نوع جراحی، بازگرداندن رحم به موقعیت طبیعی خود در داخل لگن است. این عمل با استفاده از تکنیک‌هایی مانند معلق کردن رحم (Uterine Suspension) انجام می‌شود. در این فرایند رباط‌های لگنی به رحم متصل می‌شوند. انتخاب روش مناسب برای این عمل جراحی بستگی به شرایط خاص هر بیمار و نظر پزشک متخصص دارد. معمولاً جراحی ترمیمی از طریق واژن یا شکم صورت می‌گیرد.

آیا افتادگی رحم باعث نازایی می‌شود؟

برای پاسخ به این سؤال باید بگوییم که خیر، افتادگی رحم به طور مستقیم بر نازایی یا ناباروری تأثیری ندارد. نازایی در واقع عدم توانایی فرد جهت باردار شدن پس از یک سال اقدام منظم و بدون استفاده از روش‌های جلوگیری است و دلایل اصلی نازایی به مشکلات تخمک‌گذاری، انسداد لوله‌های فالوپ، مشکلات رحمی ساختاری (مانند فیبروم‌های بزرگ داخل حفره رحم یا سپتوم رحمی) و یا مشکلات مربوط به اسپرم در مردان مرتبط است.

اما افتادگی رحم مربوط به ضعف در ساختارهای نگهدارنده (عضلات و رباط‌های کف لگن) می‌شود، و یک مشکل هورمونی یا بیولوژیکی که مانع از لقاح شود، نیست. به عبارت دیگر در افتادگی رحم:

• تخمدان‌های شما همچنان مشغول آزاد کردن تخمک به طور طبیعی هستند.
• لوله‌های فالوپ باز بوده و این قابلیت را دارند که تخمک را به سمت رحم هدایت کنند.
• اسپرم همچنان می‌تواند از طریق واژن و دهانه رحم به لوله‌ها برسد و باروری تخمک را انجام بدهد.
• پوشش داخلی رحم (آندومتر) همچنان می‌تواند جنین لقاح یافته را بپذیرد.

بنابراین، به لحاظ فیزیولوژیک، افتادگی رحم هیچ گونه مشکلی جهت خود باردار شدن به وجود نمی‌آورد.

سخن آخر

همان‌طور که گفته شد افتادگی رحم به دلیل ضعف عضلات و بافت‌های نگهدارنده رحم در لگن رخ می‌دهد. این عارضه جابه‌جایی رحم به داخل واژن را به همراه دارد. معمولاً بانوان پس از زایمان‌های طبیعی متعدد و افزایش سن به این مشکل دچار می‌شوند. بااین‌حال دختران جوان نیز در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند. افتادگی رحم کیفیت زندگی بانوان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. رعایت سبک زندگی سالم، انجام تمرینات تقویت عضلات کف لگن و مراجعه منظم به پزشک تا حدود زیادی از پیشرفت این عارضه جلوگیری می‌کند. در این مقاله از تافته به کلیه سؤالات شما در مورد افتادگی رحم پاسخ داده شد.