دوره قاعدگی از حساس‌ترین مراحل زندگی بانوان است. چرخه قاعدگی به طور طبیعی ماهانه یکبار رخ می‌دهد. در زمان پریود شدن زنان تغییرات زیادی را در جسم و روان خود تجربه می‌کنند. در این تغییراتی در خلق‌و‌خو، جوش روی بدن، تغییرات در سیستم گوارش و… رخ می‌دهد. درد مقعد در زمان پریود یکی از مسائلی است که برخی از بانوان با آن مواجه هستند. در روند چرخه قاعدگی بانوان تغییرات زیادی در جسم و رفتار آنها به وجود می‌آید که این دوره را به یک‌زمان حساس برای آنها تبدیل می‌کند. برای برخی از بانوان تجربه علائم PMS حتی با مشکلات گوارشی همراه است. از شایع‌ترین چالش‌هایی که بانوان در زمان قاعدگی با آن روبه‌رو می‌شوند درد مقعد است.
نوسانات هورمونی متفاوتی که در زمان پریود رخ می‌دهد در بافت نرم اطراف مقعد نیز است. این تغییرات متفاوت موجب تورم و افزایش خون‌رسانی می‌شود که عامل مؤثری در بیماری‌های مقعدی است؛ ولی این روند تا پایان دوره پریود بهتر می‌شود؛ اما این روند هیچ تغییری در اصل بیماری ندارد و فرد مبتلا باید به یک پزشک متخصص مراجعه کند.
در این مقاله به بررسی درد مقعد و عوامل ایجاد آن در زمان پریود می‌پردازیم. علت‌های وجود این درد را بررسی می‌کنیم تا ببینیم که آیا راه‌حلی برای این مشکل وجود دارد یا نه. اگر شما با این چالش روبه‌رو هستید پیشنهاد می‌کنیم که تا انتهای این مقاله با تافته همراه باشید.
منظور از درد مقعد چیست؟
نوسانات هورمونی مختلف باعث ایجاد تمام مشکلات قاعدگی از جمله درد مقعد، حساس شدن سینه‌ها، گرفتگی عضلات، خستگی و… است. پزشکان متخصص عقیده دارند با آغاز دوره پریود سلول‌های آندومتر که در رحم قرار دارند با شکستن خود باعث ترشح هورمونی به نام پروستاگلاندین‌ها می‌شود. هورمون پروستاگلاندین با گردش در سیستم خون‌رسانی بدن به قسمت‌های مختلف می‌رود. برانگیختگی هورمون پروستاگلاندین با تحت‌تأثیر قراردادن نواحی کف لگن باعث درد شدید مقعدی می‌شود.
پروستاگلاندین التهاب و انقباضات را به دنبال دارد و برخی از بانوان انقباض‌های ماهیچه روده و رکتوم را احساس می‌کنند. ماهیچه‌های بدن در زمان قاعدگی به‌راحتی تحریک و ملتهب می‌شوند و این باعث بروز درد مقعد و گرفتگی ماهیچه‌های باسن در نتیجه رکتوم است. دردهای مقعدی و گرفتگی‌های آن با عنوان پروکتالژیا فوگاکس شناخته می‌شوند.
مهم ترین علت‌های درد مقعدی در پریودی
عادت ماهانه برای زنان با تغییرات بسیاری زیادی همراه است. بسیاری از بانوان در این دوره با چالش‌ها و مسائلی روبه‌رو هستند. گاهی چالش‌هایی که بانوان تجربه می‌کنند آن قدر بزرگ و مسئله‌ساز است که روند زندگی آنان را دچار اختلال می‌کند و حتی مانع از انجام فعالیت‌های روزمره به طور طبیعی می‌شود.
در تجربه سیکل قاعدگی احساس خستگی و افسردگی کاملاً طبیعی است. اما مهم‌ترین چالشی که ممکن است در این دوره اتفاق بیفتد احساس درد مقعد در زمان قاعدگی است. مهم‌ترین دلایل بروز درد مقعد در زمان قاعدگی عبارت‌اند از:
- اندومتریوز: بافت مخاطی به‌صورت طبیعی درون رحم قرار دارد. این بافت اندومتر نام دارد. با شروع زمان پریود تغییراتی در بدن زنان رخ می‌دهد. در روند این تغییرات احتمال انتقال این بافت به سایر قسمت‌های بدن وجود دارد. این امر باعث ایجاد حس التهاب و کشش روی عضلات می‌شود. به همین دلیل است که اطراف مقعد در ناحیه لگن ممکن است احساس درد داشته باشید.
- هموروئید: هموروئید رگ‌های متورم شده در مقعد و راست‌روده هستند. آنها می‌توانند در دوران قاعدگی به دلیل افزایش فشار در لگن بزرگ‌تر و دردناک‌تر شوند.
- فشار عضلانی: به طور طبیعی روند تجربه سیکل قاعدگی با علائم ناخوشایندی همراه است. این علائم از فردی به فرد دیگر متفاوت است. ممکن است برای برخی این علائم خفیف و برخی دیگر شدیدتر باشد. در زمان پریود فشار زیادی به لگن، کمر و باسن وارد می‌شود. همچنین انقباضات نیز در رحم رخ می‌دهد. این انقباضات می‌تواند به عضلات اطراف رحم نیز سرایت کند و باعث درد شود.
- شقاق مقعد: شقاق‌ها پارگی‌های کوچکی در پوست اطراف مقعد هستند. آنها می‌توانند در اثر زور زدن هنگام دفع مدفوع، یبوست یا عبور مدفوع سفت ایجاد شوند. شقاق‌ها می‌توانند در دوران قاعدگی به دلیل افزایش فشار در لگن دردناک‌تر شوند.
- یبوست: تغییرات هورمونی در طول قاعدگی باعث یبوست می‌شوند که می‌تواند منجر به درد و ناراحتی مقعد شود.
آیا درد مقعد در زمان پریود راه‌حلی دارد؟
درحالی‌که درد مقعد در دوران قاعدگی یک تجربه رایج است، راه‌حل‌های مختلفی برای تسکین درد و ناراحتی شما وجود دارد. برای حل یک مشکل به طور اختصاصی به بررسی راه‌حل خاصی می‌پردازیم:
درمان درد مقعد به سبب یبوست
برای برخی از بانوان درد مقعد به سبب وجود بیماری یبوست است. برای حل این مشکل باید از رژیم غذایی مناسب استفاده کنید. در مواجهه با این درد رژیم غذایی سرشار از فیبر می‌تواند مؤثر باشد. همچنین نوشیدن آب به‌اندازه کافی در طول روز از بروز یبوست و درد جلوگیری می‌کند.
درمان درد مقعد به سبب اندومتریوز
برای حل این مشکل باید حتماً با پزشک متخصص مشورت کنید و تحت نظارت او به مصرف داروهای خاصی بپردازید. در شرایطی که به پزشک متخصص دسترسی ندارید می‌توانید از کیسه آب گرم استفاده کنید. در مواردی که شرایط بیمار بحرانی باید پزشک انجام عمل جراحی را پیشنهاد می‌کند.
درمان درد مقعد به سبب فشار عضلانی
برای درمان درد مقعد به سبب وجود فشار عضلانی بانوان می‌توانند از کیسه آب گرم یا دوش آب گرم استفاده کنند. در مواردی که شرایط بحرانی باشد پزشک متخصص استفاده از داروهای مسکن ضدالتهابی را پیشنهاد می‌دهد.
راهکارهای خانگی برای کاهش درد مقعد
قبل از هر چیز باید بدانید که هنگام احساس درد بهترین راه مراجعه به پزشک متخصص است. اما در ادامه یک‌سری از راهکارهای خانگی مؤثر برای کاهش درد را به شما معرفی می‌کنیم:
چرب کردن مقعد
برای بانوانی که در زمان پریود دچار یبوست هستند و دفع مدفوع برای آنها مشکل است باید به استفاده از پمادهای مخصوصی که برای حل این مشکل ساخته شده بپردازند.
رژیم غذایی مناسب
استفاده از سبزی‌ها، میوه و غذاهای حاوی فیبر تأثیر زیادی در سلامت جسمی افراد دارد. همچنین نوشیدن روزانه آب را در برنامه غذایی خود قرار داده تا به شما در عملکرد مناسب سیستم گوارش کمک کند.
پیاده‌روی
افزایش جریان خون در بدن نقش مهمی در کاهش گرفتگی عضلات دارد. بانوان باید در برنامه روزانه خود پیاده‌روی را هرچند کم قرار داده تا از این طریق به کاهش درد مقعد خود کمک کنند.
ورزش‌های کششی
انجام حرکات کششی به‌خصوص زمانی که ماهیچه‌ها سفت و منقبض هستند تأثیر زیادی در شل کردن آنها و کاهش درد دارد.
راه‌های پیشگیری و درمان خانگی برای درد مقعد در زمان پریود
- حمام آب گرم
- مسکن‌های بدون نسخه
- ماساژ
- اصلاح رژیم غذایی
- پرهیز از استرس و اضطراب
- نوشیدن آب به‌اندازه کافی
- رعایت بهداشتی فردی و خشک‌کردن خود بعد از سرویس بهداشتی
راهکارهای مختلف پزشکی برای درمان درد مقعد
بر خلاف تصور عده‌ای از مردم درد مقعد نیز مانند دیگر بیماری‌ها به‌خاطر وجود علم پیشرفته پزشکی قابل‌درمان است. در اینجا راهکارهای درمانی را برای عوامل مختلف ایجادکننده درد مقعد به شما معرفی می‌کنیم.
درمان به سبب وجود اندومتریوز (Endometriosis)
در این روش برای اندومتریوز پزشک متخصص مصرف داروهای هورمونی را تجویز می‌کند و برای بهتر جواب‌دادن درمان راه‌های خودمراقبتی در زمان قاعدگی را آموزش می‌دهد. درصورتی‌که میزان درد زیاد باشد و مصرف داروهای هورمونی برای درمان جواب ندهد پزشک عمل جراحی را تجویز می‌کند. استفاده از کیسه آب گرم برای کاهش درد تا حدودی مؤثر است.
درمان درد مقعد به‌خاطر یبوست
درد و خونریزی هنگام ادرار به‌خاطر مشکلات یبوستی هم می‌تواند ایجاد شود. یبوست در زمان پریود بیشتر از هر زمان دیگری اتفاق می‌افتد. مصرف سبزی‌ها و میوه غذاهای حاوی فیبر در کاهش یبوست بسیار اثرگذار است. توجه داشته باشید که نوشیدن آب عامل مهمی در کاهش یبوست و درد مقعد است.
درمان درد مقعد به‌خاطر فشار عضلانی
همان‌طور که گفتیم فشار وارد شده به عضلات پایین بدن در زمان پریود عامل مهمی در بروز درد مقعد است. در چنین موقعیتی استفاده از ماساژدرمانی و دوش آب گرم در کاهش درد مؤثر است. درصورتی‌که فرد درد شدیدی را حس می‌کند پزشک داروهای مسکن ضدالتهابی غیراستروئیدی را تجویز می‌کند.
علت دردناک بودن دفع مدفوع در زمان پریود چیست؟
قاعدگی و عوارض مختلف جسمی آن تأثیر فراوانی بر سلامتی روحی بانوان می‌گذارد. تجربه درد و مشکلات گوارشی نیز این مسئله را تشدید می‌کند. در اینجا به علت دردآور بودن دفع مدفوع در زمان قاعدگی اشاره می‌کنیم:
- بواسیر مهم‌ترین عاملی است که دفع ادرار را با مشکل مواجه می‌کند. افرادی که یبوست و اسهال زیادی دارند بیشتر در معرض ابتلا به بیماری بواسیر قرار می‌گیرند.
- شروع دوره عادت ماهیانه برای بانوان با گرفتگی شدید عضلات همراه است. احساس گرفتگی در ناحیه مقعد و روده از این قاعده مستثنا نیست و یکی از عوامل ایجاد درد مقعد است.
- پریود معمولاً با اسهال همراه است. اسهال گرفتگی روده را به دنبال دارد و درد در ناحیه روده رخ می‌دهد. این دو از عوامل تأثیرگذار در درد مقعدی هستند.
علت مدفوع زیاد در زمان پریود چیست؟
دفع مدفوع زیاد در دوران قاعدگی یک پدیده شایع است و می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد، از جمله:
- تغییرات هورمونی
- التهاب
- استرس
- تغییرات در رژیم غذایی
- مصرف کافئین و الکل
چه زمانی باید به پزشک متخصص مراجعه کرد؟
اگر اسهال یا مدفوع شما شدید است یا با علائمی مانند موارد زیر همراه است، باید به پزشک مراجعه کنید:
- درد شدید شکم
- تب
- لرز
- اسهال خونی
- کم‌آبی بدن (مانند خشکی دهان، عدم دفع ادرار)
- کاهش وزن بدون دلیل
- ضعف یا خستگی
پزشک شما می‌تواند با معاینه فیزیکی و آزمایش‌های لازم، علت اسهال یا مدفوع زیاد شما را تشخیص دهد. درمان بسته به علت علائم شما متفاوت خواهد بود.
نتیجه‌گیری
بانوان در زمان پریود خود با مسائل و مشکلات بسیار زیادی مواجه هستند. این عوارض و مشکلات به‌قدری شدید هستند که در برخی از موارد مانع از طی‌شدن روند عادی زندگی طبیعی می‌شود. تحقیقات نشان داده است که چرخه قاعدگی بر روند کار سیستم گوارش اثرگذار است و باعث درد در ناحیه مقعد می‌شود. دقت کنید که شما با اصلاح روند زندگی و در پیش‌گرفتن زندگی سالم و مصرف غذاهای مفید می‌توانید باعث کاهش این عوارض شوید. همچنین در پیش‌گرفتن زندگی سالم و اصلاح رژیم غذایی می‌تواند باعث آسان‌تر شدن روند چرخه قاعدگی شود.
در این مقاله در مورد علل درد مقعد در دوران قاعدگی و راهکارهای مقابله با این مشکل توضیحاتی ارائه شد. در صورت جدی بودن مشکل و مشاهده علائم خاص از هرگونه اقدام خودسرانه پرهیز کنید و فوراً به یک پزشک مراجعه کنید.