درد دوران پریود، یک بخش جدانشدنی از پریود خانم‌ها است. این درد، با توجه به انقباضات صورت گرفته در رحم، کاملا طبیعی هستند ولی اگر این درد، از حالت نرمال خارج شده و شدت و زمان آن بیشتر شود، یک مسئله کاملا جدی است. دردهای شدید پریود می‌توانند نشان از یک بیماری یا اختلال در دستگاه تناسلی باشند. این موضوع باید توسط پزشک تشخیص داده شود تا بتوانید روند درمان را به طور درست و دقیق پیش بگیرید.
درد دوران پریودی (قاعدگی) چیست؟
دیسمنوره (Dysmenorrhea) یک اصطلاح پزشکی مربوط به درد دوران پریود است که در برخی مواقع، قبل از پریود و برخی دیگر، در طی پریود رخ می‌دهد. به طور کلی، دو نوع دیسمنوره وجود دارد که عبارت‌اند از:
- دیسمنوره اولیه (Primary Dysmenorrhea): این دردهای انقباضی پریود معمولا بین ۱ الی ۲ سال بعد از اولین پریود ادامه دارد. این درد، در ناحیه زیر شکم و کمر احساس می‌شود و شدت آن، در فردی متغییر است. این درد تقریبا ۳ روز طول می‌کشد و با آغاز پریود کمتر می‌شود. هر چه سن بالاتر رود و فرد زایمان کند، این درد نیز به مرور از بین می‌رود.
- دیسمنوره ثانویه (Secondary Dysmenorrhea): نوع دیگری از دیسمنوره وجود دارد که مربوط به دردهای ناشی از اختلال در اندام تناسلی زن است که در دوران پریود خودش را نشان می‌دهد. این درد معمولا زمان طولانی‌تری نسبت به دردهای معمول پریود دارد و شدت آن نیز بیشتر است.
علائم و نشانه‌های درد دوران پریودی (دوران قاعدگی)
تقریبا علائم و نشانه‌های زیادی برای درد پریود وجود دارد که در هر فردی، به شکل متفاوتی خودش را نشان می‌دهد. به عنوان مثال، برخی از این علائم عبارت‌اند از:
- درد در ناحیه شکم
- درد در لگن
- احساس فشار در شکم
- نفخ
- درد در کمر
- استفراغ
- اسهال
- سرگیجه
- سردرد
ممکن است که شما در هر یک از دوران پریود خود، یک یا چند نمونه از این دردها را تجربه کنید. شدت و ضعف این دردها نیز از فردی به فرد دیگر متغیر است.
چه عاملی موجب دردهای دوران قاعدگی می‌شود؟
دلیل درد دوران پریودی(قاعدگی)، مربوط به انقباض‌هایی که در رحم صورت می‌گیرد، می‌شود. رحم یک اندام توخالی و گلابی شکل است که وظیفه نگهداری از جنین را به عهده دارد. این عضو از بدن زنان، در طی سیکل پریود، منقبض می‌شود. اگر این انقباض بیش از حد معمول باشد، به رگ‌های خونی مجاور فشار وارد می‌کند و مانع از رسیدن اکسیژن به بافت رحم می‌شود. در نتیجه این اتفاق، دردهای پریودی آغاز می‌شود که شما آن را دوران پریود خود تجربه می‌کنید.
چگونه می‌توان درد دوران پریودی (قاعدگی) را کاهش داد؟
راهکارهایی برای مهار و کنترل درد دوران پریودی وجود دارد که برخی از آنها باید توسط پزشک تجویز شوند. چرا که برخی از دردهای قاعدگی ، منشا داخلی دارند و نشان از بیماری را می‌دهند. برای کنترل این نوع دردهای غیرمعمول، حتما باید به تجویز پزشک عمل کنید.
- مصرف مسکن‌هایی مانند آسپرین، تیلنول (استامینوفن)، موترین (ایبوپروفن) و ناپروکسن برای تسکین درد، روش خوبی است. می‌توانید مصرف مسکن را از شروع درد یا شروع خونریزی پریود خود آغاز کنید.
- در هنگام دردهای شکمی، یک کیسه آب گرم روی شکم یا کمر خود قرار دهید. گرم نگه‌داشتن ناحیه درد، باعث تسکین درد می‌شود.
- دوش آب گرم را جدی بگیرید. در روز دوم پریود خود، دوش آب گرم بگیرید تا درد شما آرام شود.
- استراحت کنید و برای مدتی، کار سنگین انجام ندهید.
- در هنگام درد دوران قاعدگی (پریودی) خود، از مواد غذایی و خوراکی حاوی نمک و قهوه استفاده نکنید.
- از مصرف نوشیدنی‌های الکلی و کشیدن سیگار در این دوران پرهیز کنید.
- ناحیه درد را ماساژ دهید.
- معمولا خانم‌هایی که به طور روزانه ورزش انجام می‌دهند، درد دوران پریودی کمتری را تجربه می‌کنند. حتما در دوران پریود خود، یک برنامه ورزشی برای خود تنظیم کنید.
اگر درد دوران پریودی شما با انجام این اقدامات بهبود پیدا نکرد، حتما به پزشک مراجعه کنید. پزشک با بررسی آزمایشات شما، معمولا داروهای زیر را تجویز می‌کند.
- ایبوپروفن با دوز بالا یا دیگر داروهای مسکن قوی
- قرص‌های ضدبارداری
این داروها حتما باید با تجویز پزشک مصرف شوند. شما نباید به صورت خودسرانه، این داروها را برای خود مصرف کنید.
چگونه اختلال در اندام‌های تناسلی می‌تواند موجب دردهای دوران پریودی شود؟
همان‌طور که اشاره کردیم، منشا دیسمنوره ثانویه اختلال در اندام تناسلی زنان است. زمانی که این اختلالات رخ دهد، دردهای قاعدگی شدید و غیرمعمول شروع می‌شود. برخی از دلایل بروز دیسمنوره ثانویه، عبارت‌اند از:
- آندومتریوز: این اختلال، شرایطی است که در آن، لایه داخلی رحم در خارج از رحم رشد می‌کند.
- بیماری التهاب لگن: این بیماری بر اثر عفونت ناشی از وجود باکتری شکل می‌گیرد. بیماری التهاب لگن از رحم آغاز می‌شود و در دیگر اندام‌ها نیز گسترش پیدا می‌کند.
- تنگی دهانه رحم: در برخی شرایط، فرد به دلیل تنگی دهانه رحم، درد دوران پریودی (قاعدگی) را تجربه می‌کند. این شرایط، اغلب با زخم در بخش پایینی رحم ایجاد می‌شود.
- تومور فیبروئید: این تومور همان رشد سلول‌های غیرطبیعی در دیواره رحم است که تبدیل به تور فیبروئید می‌شود.
چگونه می‌توان متوجه شد که دردهای قاعدگی (پریودی) ما طبیعی و نرمال است؟
درد دوران پریودی نرمال کاملا قابل تحمل هستند و شما با مصرف داروهای مسکن می‌توانید آن را کنترل کنید. در مقابل، دردهای غیرطبیعی، کاملا شدید هستند و بیش از ۲ الی ۳ روز در طول پریود طول می‌کشند. اگر نسبت به دردهای خود اطمینان ندارید، به مدت ۳ دوره، پریودهای خود و علائم را یادداشت کنید. اگر دردهای شما بیش از ۲ الی ۳ دوره ادامه پیدا کرد، حتما به پزشک مراجعه کرده و از دلیل آن آگاه شوید.
چگونه پزشک متوجه مشکلات ناشی از درد پریودی می‌شود؟
زمانی که به پزشک مراجعه می‌کنید، پزشک از شما می‌خواهد که توضیحاتی درباره سیکل پریودی (سیکل قاعدگی) خود بدهید. اگر سیکل نامرتب و علائم مشکوکی در برنامه شما مشاهده شود، شما را معاینه می‌کند. پزشک از طریق معاینه لگنی یا قرار دادن اسپکولوم در واژن، دهانه رحم شما را مشاهده می‌کند. حتی در برخی شرایط، یک نمونه کوچک از مایع واژن برای بررسی دقیق‌تر برداشته می‌شود. معاینه پزشک می‌تواند به کمک انگشتان نیز انجام شود. او با انگشتانش، داخل واژن را معاینه کرده و تمام موارد غیرطبیعی در رحم و تخمدان شما را چک می‌کند. اگر مشکلات و اختلالات شما جدی‌تر باشد، آزمایشات بیشتری به شما داده می‌شود. با انجام این آزمایشات و بررسی توسط پزشک، می‌تواند منشا درد دوران پریودی خود را بدانید.
نکته‌ای که باید به آن توجه کنید، مربوط به استفاده از تامپون می‌شود. اگر در دوران پریود خود از تامپون استفاده می‌کنید و علائم عجیبی دارید، حتما باید به پزشک مراجعه کنید. برخی از این علائم شامل اسهال، استفراغ، سرگیجه، غش، کهیر، تب شدید، آفتاب سوختگی و… می‌شوند. این علائم، نشان از شوک سمی هستند که باید خیلی جدی گرفته شوند.