واژن بانوان دارای مکانیسم خودتنظیمی و خودپاکی بوده و نیازی به روش‌های عجیب و غریبی برای شستشو ندارد. برای تمیز نگه‌داشتن واژن کافی است یک‌سری نکات ویژه و مهم را رعایت کرده و ناحیه بیرونی آن را با آب گرم شستشو دهید. برای مثال استفاده از شوینده‌های ملایم و ژل‌های بهداشتی خنثی، می‌تواند یکی از بهترین روش‌های شستشوی واژن محسوب شود. همچنین تمیز نگه‌داشتن واژن در دوران پریودی، اجتناب از استفاده از دستمال‌های زبر، جلوگیری از تماس اجسام آلوده با واژن و… نیز می‌تواند در حفظ بهداشت بدنی بانوان موثر باشد. در ادامه این مطلب از تافته قرار است به شکل واضح‌تر و مفصل‌تری به موضوع بهداشت و بهترین روش‌های شستشوی واژن بپردازیم.
اهمیت تمیز نگه‌داشتن واژن
قبل از آنکه درباره بهترین روش‌های شستشوی واژن صحبت کنیم، لازم است به یک موضوع مهم پرداخته شود. اینکه ترشحات واژن در بانوان لزوماً به معنای بیماری و آلودگی واژن نیست. واژن زنان ترشحاتی دارد که برای سلامتی عمومی آنها مفید بوده و نقش مهمی در تمیز نگه‌داشتن واژن دارند. شستشوی ناحیه تناسلی نمی‌تواند عفونت‌های واژن را از بین برده و حتی در برخی مواقع باعث تشدید آن نیز خواهد شد. طبق تحقیقات انجام شده، شستشوی مداوم واژن با مواد بهداشتی و شوینده‌ها، ممکن است باعث خشکی واژن شده و خطراتی مثل زایمان زودرس، عفونت‌های باکتریایی واژینال، ابتلا به عفونت‌های مقاربتی (STI)، سرطان دهانه رهم و… را افزایش می‌دهد.
حال ممکن است بگویید پس برای تمیز نگه‌داشتن واژن خود و از بین بردن بوی بد آن باید چه‌کار کنیم؟ در پاسخ باید به این نکته اشاره شود که بوی بدن واژن تا یک حد خاصی، طبیعی است؛ اما اگر از یک حدی بیشتر شود می‌تواند به معنای بیماری یا عدم رعایت نظافت باشد. توجه داشته باشید که اگر برای رعایت بهداشت فردی خود از بهترین روش‌های شستشوی واژن استفاده کنید، نه تنها از شر این بوی بد نجات پیدا می‌کنید، بلکه درگیر بیماری‌هایی مثل خشکی، عفونت و… نیز نخواهید شد.
بهترین روش‌های شستشوی واژن
واژن شما در حالت عادی با ترشحات طبیعی تمیز باقی می‌ماند. واژن زنان خاصیت اسیدی داشته و از باکتری‌های مفید زیادی برخوردار است. باکتری‌هایی که وظیفه حفظ تعادل PH بدن را بر عهده داشته و به دلیل اسیدی بودن واژن، هرگز منجر به بیماری‌های عفونی نخواهد شد. با این حال شناخت بهترین روش‌های شستشوی واژن باعث می‌شود تا از خطرات و بیماری‌های احتمالی که در این زمینه تهدیدتان می‌کنند، در امان باشید. در ادامه به چند نکته مهم در زمینه شستشوی واژن اشاره خواهیم کرد:
- بهترین راه برای تمیز نگه‌داشتن واژن، شستشوی آن با آب گرم و ولرم است.
- بخش داخلی واژن نیازی به شستشو نداشته و خودش را تمیز نگه می‌دارد.
- از محصولات شوینده ملایم استفاده کنید تا تعادل PH واژن به هم نخورد.
- در دوران پریود نوار بهداشتی یا تامپون خود را به طور مکرر تعویض کنید.
- بعد از شستشو حتماً خودتان را با یک دستمال کاغذی مرغوب و به شکل ضربه‌ای خشک کنید.
- دستمال‌های کاغذی یا پارچه‌ای را محکم به خود نکشید و آنها را به بخش درونی واژن فرو نبرید.
- قبل از شستشوی واژن، حتماً دست‌های خود را با آب و صابون بشویید تا از ورود عوامل آلودگی به واژن جلوگیری شود.
- توجه داشته باشید که شستشوی بیش از حد نمی‌تواند باعث از بین رفتن بو یا رنگ بد ترشحات شما شود. در صورت مواجهه با این موارد بهتر است به یک پزشک متخصص مراجعه کنید.
نحوه صحیح تمیز نگه‌داشتن واژن و شستشوی آن
حال که با نکات مهم شستشوی واژن آشنا شدید، وقت آن است که روش صحیح آن را هم با یکدیگر مرور کنیم:
- ابتدا دست‌های خود را با دقت با آب و صابون بشویید و از تمیزی آنها مطمئن شوید.
- سپس در محیط‌هایی مثل دستشویی یا وان حمام، با آب ولرم واژن خود را بشویید. توجه داشته باشید که دمای آب برای پوستتان مناسب باشد.
- دست خود را از جلو به عقب، یعنی از محل ادرار به سمت پشت کشیده و این حرکت را به شکلی آرام چندین بار تکرار کنید. بهتر است از وارد کردن فشار زیاد به ناحیه تناسلی یا حرکت‌های ضربه‌ای خودداری شود.
- می‌توانید برای تمیز نگه‌داشتن واژن از شوینده‌های ملایم با PH پایین (حدوداً ۳.۵ تا ۴.۵) استفاده کنید. توجه داشته باشید که استفاده از این محصولات برای یک یا دو بار در هفته کفایت می‌کند و نیازی به استفاده روزانه نیست.
- بعد از شستشوی کامل، خود را با یک حوله نرم یا یک دستمال کاغذی باکیفیت خشک کنید.
- در نهایت سعی کنید برای حفظ نظافت و بهداشت بدنی خود از لباس زیرهای مناسب و نخی استفاده کنید تا ناحیه واژن تهویه مناسبی داشته باشد.
شستشوی واژن در چه مواقعی ضروری است؟
علاوه بر اینکه با شستشوهای روزانه و اصولی باید در تمیز نگه‌داشتن واژن خود دقیق باشید، در برخی مواقع لازم است حتماً ناحیه واژن و ناحیه تناسلی با دقت شسته شود. این موقعیت‌ها عبارت‌اند از:
- دوره پریود: شستشوی منظم ناحیه واژن در دوران قاعدگی می‌تواند از عفونت و بوی ناخوشایند آن ناحیه جلوگیری کند.
- ترشحات غیرطبیعی: در برخی مواقع ممکن است ترشحات واژنی شما از حالت طبیعی خارج شده و غلظت، اندازه، رنگ و بوی آن غیر معمول شود. شستشوی واژن در چنین مواقعی می‌تواند به تمیزی و بهبود وضعیت شما کمک کند.
- بعد از ورزش: زمانی که ورزش کرده‌اید و فعالیت جسمانی زیادی داشته‌اید، بدنتان عرق خواهد کرد. این تعرق ناحیه تناسلی و واژن را هم تحت تأثیر قرار داده و آلوده می‌کند. برای همین یک شستشوی ملایم با آب می‌تواند از حساسیت، خشکی و ترشحات غیرمعمول جلوگیری کند.
- بعد از رابطه جنسی: در حالت عادی لازم نیست بعد از رابطه جنسی واژن خود را بشویید؛ اما اگر ترشحات غیرطبیعی داشته، دچار التهاب یا سوزش شده، احساس ناراحتی یا خارش کرده یا از لوازم پیشگیری مثل کاندوم استفاده کرده‌اید، بهتر است شستشوی واژن را به روشی اصولی انجام دهید.
بررسی روش‌های مختلف شستشوی واژن
روش‌های مختلف شستشوی واژن مثل شستشو با سرکه، بتادین، ژل شستشو، صابون، جوش شیرین و… هر کدام به نحوی می‌توانند برای سلامت بدن شما مفید یا مضر باشند. اما چگونه؟ در ادامه هر کدام از این موارد را به تفکیک توضیح خواهیم داد.
شستشوی واژن با جوش شیرین یا سرکه
پزشکان متخصص زنان و زایمان، عموماً این روش را توصیه نمی‌کنند. چون استفاده مدام و طولانی مدت از این روش می‌تواند باعث بروز یا تشدید بیماری‌های مختلف در زنان شود؛ اما از آنجایی که استفاده کوتاه مدت از آن نتایج خوبی به همراه دارد، خیلی از زنان به سراغ آن می‌روند. نکته اینجاست که شستن واژن با سرکه و جوش شیرین باعث از بین رفتن باکتری‌های مفید و مضر واژن به طور هم‌زمان شده و این موضوع می‌تواند فلور واژن را به هم بزند. اصولاً زنانی که برای مدت زمان زیادی از این روش استفاده می‌کنند، بعد از مدتی دچار عفونت‌های باکتریایی واژینال خواهند شد.
شستشوی واژن با صابون بچه
همانطور که بارها گفتیم یکی از بهترین روش‌های شستشوی واژن، استفاده از صابون‌ها و شوینده‌های ملایم و غیر معطر با PH پایین است. از آنجایی که صابون بچه جزو یکی از همین شوینده‌ها محسوب می‌شود، می‌توان آن را به عنوان گزینه‌ای مناسب برای شستشو و تمیز نگه‌داشتن واژن دانست.
شستشوی واژن با بتادین
بسیاری از زنان به دلیل راهنمایی گرفتن از افراد غیرمتخصص و منابع غیر علمی، فکر می‌کنند که شستشوی واژن با بتادین می‌تواند آنها را از شر عفونت، بوی بد و ترشح‌های غیر معمولاً نجات دهد. در صورتی که بتادین، باکتری‌های مفید واژن را از بین برده و استفاده بیش از حد آن ممکن است خطرات زیادی به همراه داشته باشد. توجه داشته باشید که شستن ناحیه واژن با بتادین فقط در صورتی بدون اشکال است که پزشک متخصص برای شما تجویز کرده باشد.
نتیجه‌گیری
یکی از مهم‌ترین مسائلی که در سلامت و بهداشت بانوان وجود دارد، تمیز نگه‌داشتن واژن و شستشوی درست آن است. دستگاه تناسلی بانوان به دلیل سیستم و بافت خاصی که دارد بسیار حساس بوده و نظافت آن به دقت و توجه بیشتری نیاز دارد. اگر قرار باشد بهترین روش‌های شستشوی واژن را معرفی کنیم، شستشو با آب گرم در اولویت اول قرار خواهد گرفت. پس از آن استفاده از شوینده‌ها و ژل‌های بهداشتی ملایم و غیر معطر نیز می‌تواند گزینه مناسبی باشد. توجه داشته باشید که دوش واژینال، استفاده از دستکش هنگام شستشوی واژن، استفاده از شامپوها و صابون‌های قوی، استفاده غیر اصولی از بتادین، سرکه و… همه این‌ها جزو عادت غلطی هستند که بعضی از زنان انجام می‌دهند. سلامت و بهداشت ما زنان فقط با آگاهی و مراقبت به دست می‌آید؛ پس مراقب اطلاعات زرد و نادرستی که در فضاهای مختلف وجود دارند باشید و هوشیارانه عمل کنید.