آیا شما هم از خانم‌هایی هستید که درد شدید در هنگام قاعدگی خود تجربه می‌کنید؟ بسیاری از خانم‌ها، دچار درد پریود هستند و این درد را قبل از پریود یا در طول پریود خود تجربه می‌کنند. درد به طور کلی، در قسمت‌های شکم، زیر شکم، لگن، ران‌ها و کمر پخش می‌شوند. در بعضی شرایط، دردها متمرکز هستند و در برخی دیگر، کاملا پخش می‌شوند. این دردهای پریود، معمولا با انجام برخی از اقدامات ساده در خانه، کاهش پیدا می‌کنند ولی برخی دیگر از آنها، نشان از یک بیماری داخلی را دارند که باید خیلی جدی گرفته شوند. تشخیص این بیماری‌های داخلی، باید توسط پزشک متخصص انجام شود. در ادامه این مقاله از تافته با دردهای پریود و قاعدگی و انواع آن آشنا می‌شویم، با ما همراه باشید.
درد پریود چیست؟
درد پریود یکی از شایع‌ترین دردها برای خانم‌ها در زمان پریود است. بسیاری از خانم‌ها، این درد را در دوران پریود خود تجربه می‌کنند. البته، میزان درد، در هر خانمی متفاوت است. بسیاری از آنها، معمولا در روزهای اولیه پریود خود درد می‌کشند و برخی دیگر، از یک هفته قبل از پریود، درد قاعدگی آنها آغاز می‌شود و تا روزهای اولیه پریود هم ادامه دارد.
به طور کلی، درد پریود یا کرامپ قاعدگی، نوعی درد انقباضی در عضلات شکم است که در برخی موارد تا کمر نیز پخش می‌شود. البته، برخی از خانم‌ها، علاوه بر کرامپ قاعدگی، اتفاقات دیگری از جمله سرگیجه، حالت تهوع، استفراغ و اسهال را نیز تجربه می‌کنند. دردهای پریود، معمولا اتفاق بد و نگران کننده‌ای نیستند و فقط، در مواردی خاص، نشان از یک بیماری را می‌دهند. در واقع، این دردها به طور معمول، نشانه‌ای از شروع یک سیکل قاعدگی جدید و سالم است. اگر شما با اتفاقاتی که در زمان پریود، در بدنتان رخ می‌دهد، آشنا باشید؛ می‌توانید دلیل این دردها را به طور کامل، درک کنید.
علائم درد پریود
درد قاعدگی که در اصطلاح پزشکی دیسمنوره نامیده می‌شود، معمولاً هم‌زمان با خونریزی شروع می‌شود و یک مشکل رایج در میان زنان است. این درد عموماً دو یا سه روز طول می‌کشد و هنگامی که خونریزی در شدیدترین حالت ممکن باشد، درد پریودی نیز بیشتر می‌شود. این درد ممکن است قسمت‌های مختلف بدن را مانند قسمت تحتانی شکم، کمر، ران‌ها، سینه، مفاصل و… را درگیر کند. در ادامه مطلب شما را با برخی از علائم رایج درد قاعدگی آشنا می‌کنیم، همراه ما باشید.
درد شکمی
درد شکمی که یکی از علائم شایع PMS محسوب می‌شود و می‌تواند از روزهای پیش از عادت ماهانه شروع شود و تا چند روز پس از آن ادامه داشته باشد. این درد معمولاً به صورت گرفتگی یا اسپاسم احساس می‌شود و در برخی از موارد ممکن است شدید باشد که زندگی روزانه را مختل کند. برخی از افراد در این دوره دردهای شدیدتری را تجربه کنند که به موارد زیر می‌توان اشاره کرد.
- آندومتریوز
- فیبروم
- تنگی دهانه رحم
- آدنومیوز
- بیماری التهابی لگن
جوش صورت
جوش‌های مربوط به پریود شدن معمولاً از یک هفته پیش از قاعدگی شروع می‌شود و اغلب در چانه و فک آغاز شده و می‌توانند در هر نقطه از صورت، پشت یا سایر نواحی بدن ظاهر شوند. این جوش‌ها بر اساس تغییرات هورمونی مرتبط با چرخه تولید مثل زنان به وجود می‌آیند و اواخر پریودی با شروع افزایش سطح استروژن و پروژسترون از بین می‌روند.
درد سینه
در اولین روزهای قاعدگی سطح استروژن بالا می‌رود و موجب رشد مجاری شیر در سینه‌ها می‌شود و همچنین سطح پروژسترون در اواسط چرخه قاعدگی و در زمان تخمک گذاری بیشتر می‌شود. این تغییرات هورمونی موجب بزرگ‌شدن و تورم غدد پستانی شده که می‌توانند حس درد را در ناحیه سینه در پی داشته باشد.
از دیگر علائمی که در برخی از موارد ممکن است رخ بدهد، می‌توان به موارد زیر نیز اشاره کرد.
- خستگی
- سر درد
- نفخ شکم
- مشکلات روده
- کمر درد
- نوسانات خلق و خو
انواع درد قاعدگی (درد پریود)
کرامپ‌های قاعدگی دو نوع دارند که بر اساس زمان شروع درد، دسته بندی می‌شوند. به عنوان مثال، برخی خانم‌ها، قبل از شروع پریود، درد را تجربه می‌کنند و برخی دیگر، دقیقا با شروع خونریزی، دچار درد می‌شوند.
دیسمنوره اولیه (dysmenorrhea)
همانطور که از نام آن مشخص است، این درد کرامپ، مربوط به روزهای قبل از پریود می‌شود. خانم‌هایی که دچار دیسمنوره اولیه هستند، در روزهای قبل از شروع پریود خود، با دردهای خفیف تا شدید در نقاط زیر شکم، ران و کمر رو به رو می‌شوند که معمولا تا ۱۲ الی ۷۲ ساعت ادامه دارد. این نوع درد قاعدگی، با شروع پریود، کم شده و در نهایت، به مرور زمان از بین می‌رود. معمولا دیسمنوره اولیه، نشانه بیماری نیست و اتفاقی نگران کننده به حساب نمی‌آید. خانم‌ها در دهه ۲۰ تا پس از زایمان، این درد را تجربه می‌کنند.
دیسمنوره ثانویه
دیسمنوره ثانویه، کمی جدی‌تر از دیسمنوره اولیه است. این درد قاعدگی، ناشی از اختلال در ارگان‌های تناسلی خانم‌ها است. برخی از شایع‌ترین دلایل برای وقوع درد ثانویه پریود، شامل فیبروئید، کیست، آندومتریوز و عفونت در دستگاه تناسلی می‌شود. البته، برخی از خانم‌ها نیز این درد را به دلیل استفاده از IUD نیز تجربه می‌کنند. IUD یک ابزار برای جلوگیری از بارداری است که در دهانه رحم قرار می‌گیرد و کمی خونریزی دوران پریود را دردناک می‌کند. زمان درد ثانویه پریود، با شروع سیکل قاعدگی آغاز می‌شود و از درد اولیه، طولانی‌تر است.
درد قاعدگی نشانه چیست؟
همانطور که اشاره کردیم، دردهای قاعدگی شدید و طولانی مدت، می‌توانند نشان از ابتلا به یک بیماری نهفته باشند. شما با مراجعه به پزشک متخصص، دلیل اصلی دردهای شدید پریود خود را متوجه می‌شوید. معمولا، درد پریود، نشانه یکی از بیماری‌های زیر است.
- سندرم پیش از قاعدگی (PMS): این سندرم یک بیماری شایع در خانم‌ها است که در اثر تغییرات هورمونی، از ۱ الی ۲ هفته قبل از پریود به وجود می‌آید. دلیل این بیماری، بالا آمدن سطح هورمون پروستاگلاندین در قبل از شروع پریود است که با آغاز خونریزی، سطح آن پایین آمده و درد از بین می‌رود.
- فیبروم رحم: فیبروم، یک تومور غیر سرطانی است که به بافت رحم فشار وارد می‌کند و دردهای پریود شدید را به وجود می‌آورد. فیبروم‌ها معمولا علائم خاصی بجز دردهای شدید پریود ندارد ولی شما باید آن را خیلی جدی بگیرید و سریعا روند درمان را آغاز کنید.
- آندومتریوز: اندومتریوز یک بیماری است که به سبب آن، سلول‌های پوشش داخلی رحم و قسمت‌های دیگر بدن، روی لوله‌های فالوپ، بافت پوشاننده لگن و تخمدان‌ها رشد می‌کنند. یکی از علائم این بیماری، درد پریود شدید است و تنها از طریق انجام سونوگرافی‌های مخصوص، تشخیص داده می‌شود.
- بیماری التهابی لگن (PID): در هنگام عفونت رحم، لوله‌های فالوپ یا تخمدان‌ها، اغلب توسط باکتری‌های مقاربتی آلوده می‌شوند. در طی این اتفاق، اندام‌های تولید مثلی، التهاب پیدا می‌کنند و باعث بروز دردهای شدید پریود می‌شوند.
- تنگی دهانه رحم: این بیماری، یک مورد نادر و خیلی کمیاب در خانم‌ها است که به سبب آن، رحم آنقدر باریک است که جریان قاعدگی را کند می‌کند. در این هنگام نیز به رحم فشار وارد می‌شود و دردهای شدیدی را به وجود می‌آورد.
- کیست تخمدان: کیست تخمدان یکی از رایج‌ترین بیماری‌ها در خانم‌ها است که انواع مختلفی دارد و میزان درد نیز به اندازه کیست برمی‌گردد. کیست‌های تخمدان معمولا با مصرف داروهای هورمونی و هورمون درمانی، بهبود پیدا می‌کنند.
- آدنومیوز: در این بیماری نادر، بافت پوششی داخل رحم به دیواره عضلانی رحم نفوذ می‌کند و در آن بخش تکثیر می‌شود. این اتفاق باعث بروز التهاب، فشار و درد می‌شود و پریود را دردناک می‌کند.
این موارد، تنها برخی از دلایل درد قاعدگی است که باید توسط پزشک متخصص، تشخیص داده شود. معمولا، تمام پریودهای دردناک، مربوط به بیماری‌های خاص و خطرناک نمی‌شوند، بلکه، بسیاری از آنها مربوط به تغییرات هورمونی و شرایط زندگی می‌شوند و تنها با ایجاد تغییر در آنها، با مصرف داروهای خاص می‌توان درد را کاهش داد.
پیشنهاد مطالعه: چرخه قاعدگی چیست؟
چه چیزی موجب درد پریود می‌شود؟
دانشمندان معتقدند که کرامپ‌های قاعدگی مربوط به پروستاگلاندین می‌شوند. پروستاگلاندین یک ماده تولید شده توسط رحم است که مهم‌ترین واسطه برای التهاب در بدن، به خصوص رحم محسوب می‌شود.
همچنین، این ماده در افزایش حرکات روده، انقباض رحم در هنگام زایمان، افزایش جریان خون کلیوی و بهبود دفاع مخاطی معده هم نقش دارد. از این رو، می‌توان گفت که پروستاگلاندین باعث انقباض رحم در زمان پریود می‌شود که احساس کرامپ یا درد پریود را در شما به وجود می‌آورد.
سطوح پروستاگلاندین در آغاز پریود بالا می‌آیند و دقیقا با شروع خونریزی، سطوح آن کاهش پیدا می‌کند. به همین دلیل است که بسیاری از خانم‌ها، دردهای پریود را از یک روز قبل از شروع خونریزی تجربه می‌کنند و با شروع خونریزی، آن درد کاهش می‌یابد.
علت پا درد در زمان پریود چیست؟
درد پا در زمان پریود، یکی از علائمی است که برخی از خانم‌ها ممکن است دچار آن شوند که دلایل مختلفی می‌تواند داشته باشد. یکی از مهم‌ترین دلیل پا درد تغییرات هورمونی در دوران قاعدگی است که افزایش ترشح پروستاگلاندین‌ها می‌تواند موجب گرفتگی عضلات در قسمت لگن و پا شود. در برخی موارد کمبود مواد مغذی مانند منیزیم و پتاسیم نیز می‌تواند در گرفتگی عضلات و درد پا تأثیر گذار باشد.
علت کمر درد قبل از قاعدگی چیست؟
برای ایجاد کرامپ‌ها ترشح پروستاگلندین‌ها می‌تواند باعث بروز کمر درد، پا درد و همچنین بخش‌های اطراف رحم شود. برخی از زنان در دوران پی ام اس دچار احتباس آب می‌شوند که منجر به تورم مفاصل و عضلات کمر شود. همچنین در برخی از موارد، کمر درد قبل از پریود می‌تواند ناشی از سایر شرایط پزشکی مانند آندومتریوز، فیبروم رحمی یا مشکلات ستون فقرات باشد و حتماً باید برای جلوگیری و درمان آن به پزشک مراجعه کنید.
روش‌هایی برای مهار کردن درد پریود
اگر که دردهای قاعدگی شما، نسبتا شدید بوده و تحمل آن برای شما بسیار دردناک است، می‌توانید روش‌های خانگی و دارویی را برای بهبود درد خود امتحان کنید. در ادامه، به ۵ مورد از بهترین روش‌های مهار کردن درد پریود می‌پردازیم.
حرکات کششی انجام دهید.
ورزش‌های سبک، به خصوص حرکات کششی، به بهبود و آرام شدن دردهای قاعدگی کمک می‌کند. این حرکات، ماهیچه‌ها را شل کرده و از این جهت، یک روش برای تسکین درد در ماهیچه‌ها و عضلات شکم هستند.
شکم خود را ماساژ دهید.
همانطور که اشاره کردیم، کرامپ‌های قاعدگی در قسمت‌های شکم، زیر شکم، کمر و ران‌ها پخش می‌شوند و هر خانمی ممکن است در یکی از این قسمت‌ها، درد شدیدتری را تجربه کند. از آن‌جایی که معمولا، درد شدید در قسمت زیر شکم و شکم است، می‌توانید با ماساژ دادن اصولی، عضلات شکم خود آرام کرده و درد در آن ناحیه را کاهش دهید.
داروهای مسکن مصرف کنید.
قرص‌های مسکن، یک آرام‌بخش بسیار خوب برای درد قاعدگی هستند. شما با مصرف این داروها، می‌توانید به خفیف‌تر شدن درد خود کمک کنید. البته، به نکات مهمی در هنگام مصرف مسکن دقت کنید. اگر سن کمی دارید و نوجوان هستید، حتما با مشورت از یک بزرگ‌تر، داروی مسکن بخورید و همچنین، در مصرف مسکن، زیاده روی نکنید.
بدن خود را تقویت کنید.
ویتامین و مکمل‌های غذایی، نقش مهمی در تقویت بدن در هنگام پریود دارند. به همین دلیل، می‌توانید با مصرف ویتامین B1 و مکمل‌های منیزیم، دردهای قاعدگی خود را کاهش دهید و از نفخ جلوگیری کنید. البته، تقویت بدن، تنها از طریق مصرف مکمل و دارو صورت نمی‌گیرد، بلکه شما می‌توانید با برنامه غذایی سالم و مقوی هم این کار را انجام دهید.
محل درد را گرم نگه دارید.
گرما یکی از مهم‌ترین عوامل برای بهبود درد انقباضی در هر قسمت از بدن است. در هنگام پریود می‌توانید حمام آب گرم انجام دهید یا یک کیسه آب گرم روی محل درد بگذارید. انجام این کار در طولانی مدت، به بهبود و کاهش کرامپ‌های قاعدگی کمک می‌کند.
بیشتر بدانید: مهار دردهای قاعدگی(کرامپ‌ها)
چه زمانی برای درد های پریودی باید به پزشک مراجعه کرد؟
معمولاً دردهای قاعدگی، امری طبیعی بوده و احتیاجی به دکتر رفتن ندارد، اما اگر درد پریود شما با داروهای بدون نسخه بهتر نشود و در فعالیت‌های روزمره شما تداخل ایجاد کند و همچنین در صورت مشاهده مشکلات زیر، حتماً باید به پزشک مراجعه کنید تا علت درد قاعدگی خود را کشف و درمان کنید.
- اگر شدت درد، گرفتگی عضلات و ماهیچه‌‌های شما به طور ناگهانی بیشتر شود یا مدت زمان آن طولانی شده باشد، باید به پزشک مراجعه کنید.
- اگر در دوران قاعدگی در کنار درد پریود با علائمی مانند تب و لرز، ترشحات غیرعادی واژن، خونریزی شدید یا طولانی مدت باشد به شما توصیه می‌کنیم که به پزشک مراجعه نمایید.
اگر با گذشت زمان درد قاعدگی شما بهبود نیابد و به طور مداوم تکرار شود یا درد آن به حدی باشد که در انجام فعالیت‌های روزمره شما مانند کار، تحصیل، ورزش تداخل ایجاد می‌کند، باید به پزشک مراجعه کنید.
آبا باز هم درد قاعدگی دارید؟
اگر تمام روش‌هایی که در بالا به آن اشاره کردیم را انجام داده‌اید ولی هنوز هم درد پریود را تجربه می‌کنید، وقت آن رسیده که خیلی جدی این موضوع را پیگیری کنید. به پزشک متخصص زنان مراجعه کرده و نمودار سیکل قاعدگی، برنامه غذایی و برنامه دارویی خود را در اختیار او قرار دهید. اگر ویتامین، مکمل یا دارو خاصی مصرف می‌کنید یا در رحم خود IUD دارید، تمام این ویژگی‌ها را با پزشک در میان بگذارید. پس از انجام آزمایشات لازم، پزشک می‌تواند درباره دلیل درد قاعدگی شما نظر داده و با تجویز دارو، آن را کاهش دهد.