بانوان در طول زندگی خود تغییرات متفاوتی را تجربه می‌کنند. معمولاً همه بانوان با نزدیک‌شدن به دوره عادت ماهیانه خود علائم مختلفی مانند سردرد، نفخ و حساسیت در سینه‌ها را تجربه می‌کنند. به مجموعه این علائم سندروم پیش از قاعدگی (pms) گفته می‌شود. بااین‌وجود برخی این علائم را با حالتی شدیدتر تجربه می‌کنند. اختلال دیسفوریای پیش از قاعدگی (pmmd) حالتی شدیدتر از پی‌ام اس است که کیفیت زندگی بانوان را تا حد زیادی تخت تأثیر خود قرار می‌دهد. (pmmd) یک اختلال جدید در DSM-5 محسوب می‌شود. در این مقاله از تافته قصد داریم تا به بررسی این اختلال و علائم مربوط به آن اشاره کنیم. پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای این مطالب با ما همراه باشید.
منظور از اختلال دیسفوریای پیش از قاعدگی چیست؟
به اختلال ناخوشی که قبل از شروع دوره پریود به‌صورت شدیدتری از سندروم پیش از قاعدگی (PMS)رخ می‌دهد گفته می‌شود. همان‌طور که اشاره شد این عارضه علائمی مانند سردرد، نفخ و…علائم فیزیکی و روانی مختلفی را دو هفته قبل از شروع دوره قاعدگی به دنبال دارد. اختلال دیسفوریای پیش از قاعدگی به این صورت است که علائم PMS با تحریک‌پذیری بیشتر، احساس اضطراب و افسردگی همراه است. معمولاً این علائم با شروع دوره قاعدگی بعد از گذشت چند روز بهتر می‌شوند بااین‌حال تجربه این علائم برای برخی آن قدر شدید است که روند زندگی روزمره را با اختلال مواجه می‌کند.
کدام دسته از افراد بیشتر به اختلال دیسفوریای پیش از قاعدگی مبتلا می‌شوند؟
تعداد زیادی از بانوان با نزدیک‌شدن به دوره قاعدگی اختلالهای روحی و درد جسمی زیادی را تحمل می‌کنند. وجود این اختلال‌ها تا حد زیادی طبیعی و نرمال محسوب می‌شود. بااین‌حال اگر فردی دارای شرایط زیر باشد بیشتر در معرض ابتلا به PMMD قرار دارد.
- داشتن سابقه ارثی در اختلالات خلقی یا سندروم دیسفوریای پیش از قاعدگی
- دارابودن زمینه قبلی تروما و دیگر رخدادهای استرس‌زا
- احساس اضطراب و افسردگی
- سندروم قبل از زمان پریودی
شایع‌ترین علائم اختلال دیسفوریای پیش از قاعدگی چیست؟
تجربه علائم اختلال PMMD از هر فردبه‌فرد دیگر متفاوت است. به طور معمول مجموعه این علائم از دو هفته قبل از شروع پریود شروع می‌شوند و باگذشت چند روز از دوره قاعدگی بهبود می‌یابند. بااین‌حال بانوان علاوه بر نفخ و دل‌درد ممکن است که سایر علائم زیر را هم تجربه کنند:
- سردردهای مکرر
- عدم تمرکز
- تغییرات غذایی در اشتها و هوس‌های غذایی مختلف
- نداشتن انرژی و خستگی زیاد
- افسردگی‌های شدید و افکار خودکشی
- تحریک‌پذیری و احساس عصبانیت
- بی‌خوابی
ذکر این نکته ضروری است که برخی از بانوان علائم اختلال دیسفوریای پیش از قاعدگی را تا زمان یائسگی هم تجربه می‌کنند.
درمان اختلال دیسفوریای پیش از قاعدگی چگونه است؟
برای همه بانوان مبتلا به اختلال دیسفوریای پیش از قاعدگی (PMMD)، اقدام برای درمان موجب کاهش این علائم ناخوشایند می‌شود. توجه داشته باشید که مراجعه به یک متخصص روان‌شناس تأثیر زیادی در تسریع روند بهبودی دارد. تعداد زیادی از بانوان مبتلا به اختلال PMMD بعد از یائسگی علائمی را تجربه نمی‌کنند.
معمولاً پزشکان برای تسریع روند درمان و کنترل اختلال دیسفوریای پیش از قاعدگی راه‌های مختلفی را پیشنهاد می‌کنند. این راه‌های درمانی شامل موارد زیر است:
- تمرین‌های منظم مدیتیشن و تنفس‌های عمیق
- مصرف داروهای ضدافسردگی با نام مهارکننده‌های انتخابی (SSRI) برای کنترل سطح سروتونین مغز، داروهای پاروکستین، فلوکستین و… جزء این داروهای درمانی محسوب می‌شوند.
- رژیم غذایی سالم و کاهش مصرف کافئین در وعده‌های غذایی
- مصرف ویتامین‌های مختلفی مانند منیزیم و B6
- انجام تمرین‌های ورزشی منظم
- مصرف قرص‌های هورمونی ضدبارداری که شامل دروسپیرنون و اتینیل استرادیول هستند.
- استفاده از داروهای مسکن بدون نسخه برای کاهش دردهای قاعدگی و دیگر علائم فیزیکی
شایع‌ترین عوارض اختلال دیسفوریای پیش از زمان قاعدگی چیست؟
توجه به علائم پیش از دوره عادت ماهیانه برای بانوان بسیار حیاتی و مهم است. هر نوع بی‌توجهی و نادیده‌گرفتن این علائم مشکلات جدی را به دنبال دارد. در صورت عدم اقدام برای درمان PMMD افسردگی حاد و خودکشی را تجربه می‌کنید. علاوه بر این‌ها تأثیر این اختلال بر موقعیت اجتماعی و روابط فردی غیرقابل‌انکار است.
آیا راهی برای پیشگیری از ابتلا به اختلال دیسفوریای پیش از قاعدگی وجود دارد؟
بانوانی که مبتلا به اختلالهای خلقی و روحی مختلفی مانند اضطراب و افسردگی باشند در صورت اقدام برای درمان می‌توانند ابتلا به اختلال دیسفوریای پیش از قاعدگی را کاهش دهند. البته نمی‌توان عملکرد هورمون‌ها را نادیده گرفت و ممکن است با وجود پیشگیری‌ها، باز هم به این اختلال دچار شوید.
علت ایجاد عارضه‌های مختلف پیش از شروع پریودی چیست؟
علت این اختلال‌ها همچنان مشخص نیست. بااین‌وجود می‌توان گفت که کاهش میزان هورمون‌های استروژن و پروژسترون پیش از پریود و بعد از زمان تخمک‌گذاری عوامل مؤثری در بروز این علائم هستند. همچنین تغییرات در میزان سطح انتقال‌دهنده‌های عصبی سروتونین در بروز این اختلال‌ها تأثیر زیادی دارد.
سروتونین یک هورمون اصلی برای کنترل خلق‌وخو و میزان گرسنگی و خواب است، با شروع چرخه قاعدگی سطح ترشح این هورمون هم دچار تغییرات مختلفی می‌شود. بانوان در طول تجربه دوره عادت ماهیانه علاوه بر اهمیت به اختلالهای فیزیکی و روانی باید بهداشت خود را هم بااهمیت بدانند. محصولات بهداشتی تافته مانند نوار بهداشتی یک انتخاب مناسب برای حفظ بهداشت فردی در این دوره است.
آیا راهی برای درمان اختلال دیسفوریای پیش از قاعدگی به‌صورت طبیعی وجود دارد؟
بانوان مبتلا به اختلال PMMD می‌توانند با نظر پزشک متخصص خود از اقدامات غیردارویی هم برای روند درمانی خود استفاده کنند. انجام مدیتیشن، ورزش یوگا و تغییرات مختلف در رژیم غذایی از جمله گزینه‌های مؤثر برای درمان محسوب می‌شوند.
طول مدت اختلال دیسفوریای پیس از قاعدگی چقدر است؟
معمولاً بانوان ۱۰ تا ۱۴ روز قبل از شروع دوره پریود علائم اختلال PMMD را تجربه می‌کنند و با شروع پریودی با گذشت دو روز این روند بهبود پیدا می‌کند. افراد مبتلا به اختلال دیسفوریای پیش از قاعدگی بیشتر از دوهفته علائم مختلف را در سیکل پریود خود دارد. در طول این دوره توجه به توصیه‌های پزشکی و مراقبت‌های فردی عامل مهمی در تسریع روند بهبودی محسوب می‌شود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
همان‌طور که پیش‌تر به علائم مختلف دیسفوریای پیش از قاعدگی اشاره کردیم برای تشخیص بهتر باید ابتدا پزشک متخصص را در جریان قرارداد. پزشک با بررسی مشاهده‌های شما در طول یک یا دو چرخه پریود با بررسی علائم اقدام به تشخیص می‌کند. علاوه بر بررسی اختلالهای متفاوت مانند افسردگی و اضطراب وجود ۵ علامت از این عارضه برای بررسی ضروری است.
جمع‌بندی
در این مقاله از تافته در مورد اختلال دیسفوریای پیش از قاعدگی (PMMD)، علائم و راه‌های مختلف درمانی آن صحبت کردیم. در صورت عدم درمان این عارضه با مشکلات جدی در روند زندگی روزمره و روابط اجتماعی مواجه می‌شوید. بانوان علاوه بر راه‌های غیردارویی باید حتماً به پزشک برای درمان مراجعه کنند.