پریود نامنظم یکی از اتفاقاتی است که ممکن است هر خانمی در بازه‌های زمانی خاص با آن مواجه شود. دلایل این اتفاق متفاوت است و برخی از آن‌ها، تنها مربوط به شرایط زمانی و تغییرات هورمونی در آن زمان است. به عنوان مثال، دختران در سن بلوغ با چنین اتفاقی رو به رو می‌شوند که کاملا طبیعی است و مربوط به تغییرات هورمونی در بدن آن‌ها می‌شود؛ ولی برخی از قاعدگی‌های نامنظم، طبیعی نیستند و دلایلی از جمله بیماری و… دارند. در واقع، این پریود نامنظم، یک نشانه برای پیگیری بیماری و مشکلات پشت آن است. در ادامه برای آشنایی با دلایل و روش‌های درمان پریود نامنظم با این مقاله از تافته همراه ما باشید.
چرا پریود من این‌قدر نامنظم است؟
پریود یک اتفاق طبیعی در بدن هر زنی است؛ ولی زمان و نوع رخداد، درون هر زن فرق دارد. به‌عنوان مثال، برخی از خانم‌ها پریودهای دردناکی دارند و برخی دیگر، اصلا دردی را تحمل نمی‌کنند. برخی می‌توانند زمان پریود خود را پیش‌بینی کنند و برخی دیگر، خیلی اتفاقی، پریود می‌شوند. تمام این موارد، به نوع شرایط زندگی، آب و هوا، تغذیه، سبک زندگی و… بستگی دارد. به‌طورکلی، پریود تقریبا باید هر ۲۴ الی ۲۸ روز اتفاق بیوفتد و هر دوره پریود نیز بین ۲ تا ۸ روز طول می‌کشد. این اعداد مربوط به روزهای استاندارد پریود هر زنی است که باز هم با توجه به شرایط زندگی هر خانم، روزهای آن تغییر می‌کند. آیا پریود نامنظم برای شما یک معضل حل نشدنی است و احساس می‌کنید که به درمان نیاز دارید؟
منظور از نظم قاعدگی چیست؟
نظم قاعدگی زنان به الگوی قابل‌پیش‌بینی خونریزی‌های ماهانه اشاره دارد، به‌طورکلی در یک چرخه قاعدگی منظم به فاصله بین دو قاعدگی اشاره دارد و مدت زمان خونریزی نسبتاً ثابت و معمولاً ۲۸ ورزه است و پریود نامنظم به معنای هر گونه تغییر در سیکل پریود هر خانمی است. زمانی می‌گوییم که دوره پریودی نامنظم است که تعداد روزهای بین چرخه پریودی از ۳۵ روز بیشتر و یا از ۲۱ روز کمتر شود.
مشخصات یک دوره قاعدگی منظم:
- فاصله بین دو قاعدگی: ۲۱ تا ۳۵ روز
- مدت زمان خونریزی: ۲ تا ۷ روز
- میزان خونریزی: کم یا متوسط (اگر شما در طول پریود خود، خونریزی خیلی کم یا خیلی زیاد را تجربه می‌کنید، باید بدانید که پریود شما نامنظم است.)
- علائم پریودی: درد شکم، نفخ، نوسانات خلقی به طور خفیف تا متوسط
در چند سال اول پس از شروع دوره پریودی، چرخه قاعدگی نامنظم پیش می‌رود و این موضوع کاملاً طبیعی است و عموماً بعد از تمام‌شدن دوران بلوغ و با افزایش سن در اغلب بانوان، روند دوران قاعدگی منظم پیش می‌رود و تعداد روزهایی که فرد پریود می‌شود، در هر ماه به تعداد مشخص و معلومی می‌رسد. به طور کلی، این شرایط نشان دهنده پریود نامنظم در هر خانمی است و اگر این شرایط خیلی آزاردهنده باشد، فرد باید به پزشک مراجعه کند. البته، تا زمانی که این تغییرات خیلی شدید نشده است، نیاز به مراجعه به پزشک نیست ولی با تشدید هر یک از این شرایط، می‌توانید دلیل آن را از پزشک بپرسید.
بیشتر بدانید: چرخه قاعدگی چیست؟
دلایل پریود نامنظم
دلایل زیادی برای شکل‌گیری پریود نامنظم وجود دارد. شایع‌ترین آن‌ها، تغییرات در سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون در بدن است که باعث تغییر در الگوی طبیعی پریود شما می‌شود. به همین دلیل است که بسیاری از دختران در دوران بلوغ یا برخی خانم‌ها با نزدیک شدن به دوران یائسگی خود، معمولا پریودهای نامنظمی را تجربه می‌کنند. این موارد تنها دلایل برای پریودهای نامنظم در شما نمی‌تواند باشد، بلکه دلایل بسیار زیادی برای این اتفاق وجود دارد که برخی دیگر از آن‌ها، عبارت‌اند از:
- مصرف داروهای خاص هورمونی که باعث تغییرات در هورمون‌های بدن شما می‌شود.
- مصرف داروهای ضدبارداری یا تغییر در روند مصرف آن‌ها
- گذاشتن IUD در داخل رحم (وسیله‌ای برای جلوگیری از بارداری مجدد)
- ورزش‌های سنگین و زیاد در روز
- استرس و شرایط زندگی نامساعد
- فیبروئید رحمی
- سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
- پولیپ یا ضخیم شدن پوشش رحم
- بارداری یا شیردهی
- کم کاری یا پر کاری تیروئید
یکی دیگر از دلایل پریود نامنظم، چسبندگی شدید پوشش رحم یا سندرم آشرمن است که در تعداد خیلی کمی از خانم‌ها دیده می‌شود. این سندرم می‌تواند باعث بروز خونریزی‌های شدید، نامنظم، دردناک و غیرطبیعی در فرد شود.
روش‌های درمان پریود نامنظم
در کل، تمام پریودهای نامنظم نیازی به درمان ندارد و می‌توان آن‌ها را یک اتفاق طبیعی در بدن قلمداد کرد ولی در برخی شرایط، به همین سادگی نیست. همان‌طور که در بالاتر اشاره کردیم، دلایل مختلفی برای وقوع پریود نامنظم وجود دارد که بسیاری از آن‌ها مربوط به بیماری‌هایی می‌شود که روی سیکل پریود تاثیر می‌گذارند. در این شرایط، پریودهای نامنظم تنها یک نشانه برای پیگیری بیماری، کیست یا هر چیز دیگری هستند. پس، در این شرایط حتما باید به پزشک مراجعه کنید تا این شرایط آزار دهنده بهبود پیدا کند.
به عنوان مثال، مواردی که باید حتما برای درمان اقدام کنید. سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) و کم کاری تیروئید است. این دو مورد، از شایع‌ترین دلایل برای قاعدگی نامنظم هستند و درمان آن‌ها، با بازگردانی تعادل در هورمون‌های بدن انجام می‌شود. اگر به سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) مبتلا هستید، معمولا پزشک به شما داروهای ضدبارداری یا هورمون‌های دیگری را تجویز می‌کند تا پریودهای شما منظم شود. اگر هم کم کاری تیروئید داشته باشید، هورمون‌های تیروئید را باید دریافت کنید تا این کمبود جبران شود.
دیگر روش‌های درمان قاعدگی نامنظم
روش‌های دیگری هم برای پریودهای نامنظم وجود دارد که باید با توجه به نظر پزشک و علت پریود نامنظم انجام شود. در واقع، شما ابتدا باید با انجام برخی آزمایش‌ها، علت پریودهای نامنظم خود پیدا کرده و سپس، با مشورت پزشک، روش درمان مشخصی را شروع کنید.
تغییر قرص‌های ضدبارداری
ممکن است به دلیل وجود کیست، پزشک برای شما داروی ضدبارداری تجویز کند. پس از سه ماه مصرف این داروها، با پریود نامنظم مواجه شوید. در این شرایط، معمولا پزشک دارو ضدبارداری را تغییر می‌دهد و داروهای دیگری را تجویز می‌کند. برخی خانم‌ها نیز هنگام مصرف نکسپلانون، دپو- پرووا و IUD با پریودهای نامنظم مواجه می‌شوند که حتما باید آن را به پزشک اعلام کنند.
تغییرات سبک زندگی
همان‌طور که اشاره کردیم، برخی از دلایل قاعدگی نامنظم در شما می‌تواند مربوط به سبک زندگی شما باشد. به عنوان مثال، دلایلی مانند ورزش‌های سنگین، استرس، تغذیه نامناسب و… مربوط به سبک زندگی می‌شوند. می‌توانید این سبک زندگی را تغییر دهید. کمی ورزش‌های سبک‌تر انجام دهید یا دفعات تمرینات خود را کمتر کنید. اگر دائما مضطرب هستید و برای هر موضوعی، استرس می‌گیرید، روی خود کار کنید. یاد بگیرید که استرس را مهار کنید و زندگی آرام‌تری داشته باشید. اگر نیاز است، برای این مشکل به مشاور مراجعه کنید و از او کمک بگیرید.
تغییرات وزن
تغییرات شدید و ناگهانی وزن نیز روی پریود نامنظم تاثیر می‌گذارد. معمولا خانم‌هایی که به صورت ناگهانی، کاهش وزن شدیدی پیدا می‌کنند، پریودهای نامنظم را تجربه می‌کنند. در مقابل، آنهایی که اضافه وزن دارند یا در مدت زمان کوتاهی، وزن زیادی اضافه می‌کنند، تخمک گذاری برای بدن آن‌ها سخت می‌شود. به همین دلیل، پیشنهاد می‌کنیم که با کم کردن وزن، روند تخمک گذاری بدن خود را آسان‌تر کنند.
هورمون درمانی (HT)
یکی دیگر از روش‌های درمان پریودهای نامنظم، هورمون درمانی (HT) است. همان‌طور که اشاره کردیم، مهم‌ترین و اصلی‌ترین دلیل برای وقوع پریودهای نامنظم، عدم تعادل برخی از هورمون‌های خاص در بدن است. به همین دلیل، در این شرایط، پزشک برای شما قرص‌های ضدبارداری خوراکی که حاوی هورمون‌های استروژن و پروژسترون هستند، تجویز می‌کند. داروهای هورمونی که دارای پروژسترون هستند یا با همین نام به فروش می‌رسند، به وقوع پریود در خانم‌ها کمک می‌کند.
این درمان، مربوط به شرایطی می‌شود که خانم در حال حاضر قصد بارداری نداشته باشد ولی اگر خانمی در تلاش برای بارداری باشد، شرایط درمان پریود نامنظم او تغییر می‌کند. پزشکان معمولا درمان‌های هورمونی دیگری را روی این افراد انجام می‌دهند.
عمل جراحی
در برخی دیگر از شرایط، دلیل پریود نامنظم، چسبندگی یا اختلالات ساختاری در رحم یا لوله‌های فالوپ خانم است. معمولا در این مواقع، پزشکان عمل جراحی را برای تصحیح اختلال ساختاری یا نارسایی در هنگام تولد را تجویز می‌کنند. این درمان، بیشتر به خانم‌هایی تجویز می‌شود که قصد بارداری دارند. البته، این نوع عمل جراحی، برای برداشتن بافت چسبنده وخیم موجود در دستگاه تناسلی نیز تجویز می‌شود.
پیشنهاد مطالعه: همه چیز در مورد دردهای (کرامپ‌های) قاعدگی و درد پریود
چه زمانی برای قاعدگی نامنظم به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر در گذشته، پریودهای ماهانه و منظمی داشته‌اید ولی حالا با تغییراتی در زمان آن مواجه شده‌اید، باید به پزشک مراجعه کنید. در این شرایط، معمولا پزشکان برای شما معاینه‌های بالینی و دیگر تست‌ها را تجویز می‌کنند تا بتوانند اختلال در سلامتی یا بارداری شما را رد کنند. البته، نشانه‌های دیگری هم وجود دارد که بلافاصله پس از مشاهده آن باید به پزشک مراجعه کنید. برخی از این نشانه‌ها عبارت‌اند از:
- اگر در یک سال اخیر، سه یا بیش از سه پریود را از دست داده‌اید و پریود نشده‌اید.
- اگر سیکل پریود شما کمتر از ۲۱ روز است و زود به زود پریود می‌شوید.
- اگر سیکل پریود شما بیش از ۳۵ روز است و فاصله هر پریود با قبلی خیلی زیاد می‌شود.
- اگر خونریزی شما بیش از ۷ روز طول می‌کشد و از ۸ روز هم بیشتر می‌شود.
- اگر خونریزی شما نسبت به حالت معمول خیلی زیادتر یا خیلی کمتر است.
- اگر در هنگام پریود، درد خیلی زیادی را تحمل می‌کنید و این درد بیش از حد است.
با مشاهده هر یک از این نشانه‌ها، بهتر است که به پزشک مراجعه کنید و با انجام آزمایش‌های لازم، دلیل این پریود نامنظم را بیابید. با دانستن دلیل این تغییرات در پریود، می‌توانید روند درمان را هر چه زودتر شروع کنید.