کاپ قاعدگی یک فنجان سیلیکونی نرم است که برای جلوگیری از نشتی خونریزی در زمان پریود استفاده می‌شود. این محصول برای افرادی که به هر دلیلی دچار خونریزی شدید هستند، مناسب است. کاپ قاعدگی، ظرفیت بالایی برای جذب نشتی دارد. در ادامه این مطلب از تافته بیشتر با کاپ قاعدگی و عوارض استفاده از آن آشنا می‌شویم، با ما همراه باشید.
کاپ قاعدگی چیست؟
کاپ قاعدگی که با نام فنجان پریودی نیز شناخته می‌شود، وسیله بهداشتی و انعطاف پذیری است که برای جمع آوری خون قاعدگی در طول دوره پریودی مورداستفاده قرار می‌گیرد. این کاپ‌ها معمولاً از مواد سیلیکونی یا لاتکس پزشکی به شکل یک فنجان کوچک تولید می‌شوند که بر خلاف نوار بهداشتی و تامپون که خون را جذب خود می‌کنند، فنجان قاعدگی خون را در خود جمع می‌کند. این محصول از قابلیت استفاده مجدد برخوردار است که این ویژگی موجب شده کاپ قاعدگی جایگزین مناسبی برای محصولات یکبار مصرف باشد و بین خانم‌ها محبوبیت زیادی پیدا کند.
کاپ قاعدگی چطور عمل می‌کند؟
کاپ قاعدگی دقیقا برعکس تامپون و نوار بهداشتی عمل می‌کند. در واقع، این محصول، به جای جذب ترشحات قاعدگی، آن را جمع آوری می‌کند. استفاده صحیح از کاپ قاعدگی، مربوط به قبل از آغاز خونریزی می‌شود. شما باید فنجان قاعدگی را به خوبی تمیز و ضدعفونی کنید. حالا، آن را محکم تا کرده و مانند تامپون بدون اپلیکاتور، آن را وارد واژن کنید.
اگر این مراحل را به طور صحیح انجام دهید، وجود کاپ قاعدگی را احساس نمی‌کنید و هیچ احساس دردی به شما نمی‌دهد. دقیقا مانند گذاشتن رینگ ضدبارداری یا دیاگرام است. کاپ در واژن باز می‌شود و به دیواره‌ها تکیه می‌دهد. با این کار، یک سد برای جلوگیری از نشت ترشحات پریود، شکل می‌گیرد. حالا، با شروع خونریزی، خون به داخل فنجان چکیده و در آنجا جمع آوری می‌شود.
برخی از کاپ‌های قاعدگی یکبار مصرف هستند و شما پس از هر بار استفاده، باید آن را دور بیندازید. اما بسیاری دیگر از کاپ‌ها، قابل استفاده برای مدت‌های طولانی‌تری هستند. برای استفاده از این کاپ‌ها، باید پس از هر بار تخلیه خون، آن را با آب و صابون بشویید. همچنین، پس از پایان هر پریود، آن را به کمک آب جوش استریل کرده و برای پریود بعدی آماده بگذارید. برای خارج کردن کاپ، تنها کافی است که پایه ان را به سمت پایین کشیده و سپس، بدنه کاپ را کمی فشار دهید.
نحوه شست و شو کاپ قاعدگی
فنجان قاعدگی یک محصول بهداشتی و قابل استفاده مجدد است که در دوران پریودی مورداستفاده قرار می‌گیرد. برای حفظ بهداشت و جلوگیری از عفونت، نحوه صحیح شستشو و نگهداری آن از اهمیت بالایی برخوردار است. در ادامه شما را با نحوه صحیح شست و شو کاپ قاعدگی آشنا می‌کنیم، همراه ما باشید.
شستشو روزانه فنجان پریودی
ابتدا مهم‌ترین نکته‌ای که باید به خاطر بسپارید این است که، هر زمان می‌خواهید کاپ قاعدگی را لمس کنید، حتماً دست‌های خود را با آب و صابون بشویید تا خطر عفونت را کاهش دهید. سپس کاپ را از واژن خود خارج کرده و محتویات آن را در توالت خالی کنید. برای جلوگیری از ایجاد لکه، می‌توانید فنجان پریودی را ابتدا با آب سرد بشویید، سپس برای ضدعفونی کردن آن را با آب گرم آبکشی کنید. ترجیحاً از آب داغ استفاده نکنید؛ چرا که ممکن است به کاپ آسیب برساند.
برای شستن کاپ می‌توانید از صابون ملایم بدون عطر نیز استفاده کنید، اما این کار ضروری نیست و تنها برخی از افراد این کار را انجام می‌دهند. لازم است بدانید که از شوینده‌های قوی، سفیدکننده‌ها و مواد شیمیایی دیگر نباید برای شستشو کاپ‌ها استفاده کنید. پس از اینکه کاپ خود را شستید، آن را به طور کامل خشک کنید و برای این کار از یک حوله تمیز و نرم می‌توانید کمک بگیرید.
اگر در محیطی هستید که به آب دسترسی ندارید، شما می‌توانید کاپ خود را با دستمال توالت پاک کرده و یا با یک بطری آب تنها داخل آن را بشویید.
نحوه ضدعفونی کردن کاپ قاعدگی
شما باید فنجان قاعدگی خود را پس از هر دوره پریودی به طور کامل ضدعفونی کنید. روش‌های متنوعی مانند جوشاندن برای ضدعفونی کردن کاپ قاعدگی وجود دارد که در ادامه به توضیح برخی از آنها خواهیم پرداخت، همراه ما باشید.
- ابتدا یک قابلمه تمیز را پر آب کنید و روی اجاق بجوشانید. (ترجیحاً بهتر است از آب تصفیه شده برای این کار استفاده کنید.)
- سپس کاپ را به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه در آب جوش قرار دهید. (مواظب باشید که کاپ با کف یا دو طرف قابلمه تماس نداشته باشد تا ذوب نشود.)
- پس از گذشت ۱۵ دقیقه، فنجان را با استفاده از یک انبر یا قاشق تمیز از آب خارج کرده و روی یک حوله یا دستمال تمیز قرار دهید و صبر کنید تا خشک شود.
برخی از شرکت‌های تولیدکننده فنجان پریودی، قرص‌های مخصوص ضدعفونی کننده کاپ‌های قاعدگی را تولید می‌کنند که شما می‌توانید با تهیه این قرص‌ها مطابق دستورالعمل گفته شده کنار محصول، کاپ خود را در محلول قرص و آب به مدت زمان مشخص قرار داده و شستشو دهید.
معایب کاپ قاعدگی (فنجان قاعدگی)
این محصول برخی از ریسک‌ها را به وجود می‌آورد که شامل معایب آن می‌شوند.
تحریک واژن
نتیجه یک تحقیق در سال ۲۰۱۱، نشان داد که مصرف کنندگان کاپ قاعدگی در مقایسه با مصرف کنندگان تامپون، بیشتر دچار تحریک واژن می‌شوند. شاید در بارهای اول استفاده از این محصول، بروز تحریک واژن کاملا طبیعی باشد و به مرور زمان، رفع شود ولی برای جلوگیری از این اتفاق، باید نکات بهداشتی را به خوبی رعایت کنید. قبل از استفاده از کاپ، حتما دست‌های خود را به خوبی بشوید و کاپ را بعد از هر بار تخلیه، به خوبی تمیز کنید.
دشواری در یافتن سایز مناسب کاپ
کاپ‌های قاعدگی دارای سایز مختلفی هستند که بر اساس سن، میزان خونریزی و زایمان طبقه بندی شده‌اند. شما برای یافتن سایز مناسب خود، باید تمام این موارد را در نظر بگیرید. شاید پیدا کردن سایز مناسب برای خانم‌هایی که دچار افتادگی رحم هستند یا رحم آنها کج یا دهانه آن پایین است، سخت باشد. با آزمون و خطا می‌توانید سایز مناسب خود را پیدا کنید.
سخت بودن خروج کاپ از واژن
شاید وارد کردن کاپ برای شما راحت باشد؛ ولی با خارج کردن آن مشکل داشته باشید. برای این‌کار، باید در حالت نشسته یا خمیده، از عضلات کف لگن خود برای بیرون آوردن کاپ استفاده کنید. پایه کاپ را پیدا کرده و آن را بگیرید. حالا، بدنه را فشار دهید و آن را به آرامی خارج کنید. این کار را به طور انجام دهید که خون داخل کاپ، بیرون نریزد.
حتما کاپ را پس از خارج کردن، در سینک دستشویی بشوید و خشک کنید. حالا می‌توانید آن را مجددا در واژن قرار دهید و از آن استفاده کنید.
تداخل کاپ قاعدگی با IUD
برخی از متخصصان، استفاده همزمان از کاپ قاعدگی و IUD (دستگاه داخل رحمی) را توصیه نمی‌کنند. چرا که ممکن است، کاپ قاعدگی، نخ IUD را حرکت داده و آن را خارج کند. البته، طبق تحقیقات انجام شده در سال ۲۰۱۲، هیچ شاهدی برای این اتفاق موجود نیست و تنها یک حدس و گمان است. در کل، بهتر است که قبل از استفاده، با پزشک خود مشورت کنید.
پیشنهاد مطالعه: راهنمای انتخاب نوار بهداشتی مناسب + معرفی بهترین پد پریود
عوارض کاپ قاعدگی
همانطور که می‌دانید کاپ‌های قاعدگی جایگزین محبوب و پرطرفداری برای نوار بهداشتی و تامپون هستند که مزیت‌هایی ازجمله: هزینه مقرون به صرفه، سازگاری با محیط زیست، راحتی و ظرافت بیشتر و… دارا است. اما با این حال همانند سایر محصولات معایبی نیز دارد که نمی‌توان از آنها چشم‌پوشی کرد.
- از آنجایی که کاپ‌های پریودی در سایز‌های مختلف وجود دارد و در مرحله اول افراد با انتخاب سایز مناسب دچار چالش می‌شوند.
- اوایل استفاده از کاپ ممکن است قراردادن و خارج‌کردن آن برای افراد دشوار باشد و تا زمانی‌که به آن عادت کنند احساس ناراحتی کنند و اذیت شوند.
- کاپ‌های قاعدگی اگر به‌درستی در جای خود قرار نگیرند، درطول روز ممکن است جابجا شود و این جابجایی باعث نشت خون و ایجاد بوی نامطبوع می‌شود.
- شست‌وشوی کاپ‌های پریودی بعد از هربار استفاده الخصوص در مکان‌های عمومی کاملا چالش برانگیز است زیرا اگر به درستی تمیز و ضدعفونی نشود، ممکن است باعث بروز مشکلات جدی و عفونت افراد شود.
- برای افرادی که از وسایل داخل رحمی مانند IUD برای جلوگیری از بارداری استفاده می‌کنند، استفاده از کاپ‌های قاعدگی ممکن است باعث ایجاد تداخل شود.
- تعدادی از خانوم‌ها ابتدای استفاده از کاپ‌های قاعدگی احساس ناراحتی، زخم، خشکی یا احساس درد در ناحیه واژن دارند.
- در اغلب موارد برخی از زنان ممکن است به سیلیکون یا لاتکس‌های موجود در کاپ‌های پریودی واکنش آلرژیک نشان دهند.
- همانطور که می‌دانید احتمال ابتلا به عفونت‌های قارچی در دوران پریودی شایع‌تر هستند و استفاده از کاپ‌های قاعدگی می‌توانند باعث افزایش این خطر شوند. لازم به ذکر است که بدانید سندروم شوک توکسیک (Tss) هرچند که یک عارضه نادر و کمیاب اما بسیار جدی است که می‌تواند در اثر استفاده از کاپ‌های پریودی آلوده به وجود بیاید.
موارد منع استفاده از کاپ های پریودی
علاوه‌بر عوارض کاپ‌های قاعدگی که در بالا ذکر کردیم، استفاده از آن برای برخی از افراد کاملا ممنوع است. اگر جزء افرادی هستید که جویای حقیقت هستید و اطلاعات کافی در این زمینه ندارید و احتمال دارد که به مشکلات زیر مبتلا باشید، بهتر است قبل از خرید این محصول با تمام نکات لازم آن آشنا شوید تا با دقت بیشتری و مشورت با پزشک تصمیم بگیرید و برای خرید اقدام کنید.
- اگر عفونت لگن یا واژن دارید، تا زمانی‌که این مشکل برطرف نشود استفاده از کاپ‌های قاعدگی توصیه نمی‌شود.
- اگر بیماری التهاب لگن (PID) دارید، امکان استفاده از کاپ‌های پریودی را ندارید.
- افراد در صورت ابتلا به واژینیسموس، هنگام وارد و خارج‌کردن کاپ به واژن ممکن است دچار درد شوند.
- اگر با مشکل آندومتریوز دسته و پنجه نرم می‌کنید، به هیچ عنوان از این فنجان‌ها استفاده نکنید، زیرا نه تنها هنگام ورود به واژن بلکه درطول دوران قاعدگی موجب افزایش درد شما می‌شود.
- افرادی که زخم‌هایی در واژن یا دهانه رحم دارند، نباید از فنجان‌های پریودی استفاده کنند.
- اگر دچار افتادگی رحم یا مثانه شدید، حتما قبل از استفاده از کاپ‌های پریودی باید با پزشک خود مشورت کنید.
نکات مهم و عوارض استفاده از کاپ قاعدگی
در هنگام شستشوی کاپ، می‌توانید آن را با آب سرد یا آب و مایع شوینده غیر معطر بشویید. پس از خشک کردن کاپ، مجددا قابل استفاده است. بهتر است که همیشه یک کاپ اضافه همراه خود داشته باشید. در صورتی که امکان شستشو کاپ قاعدگی را نداشتید، از کاپ اضافه استفاده کنید. پس از پایان دوره خونریزی، کاپ را به مدت ۵ الی ۱۰ دقیقه در آب جوش یا آب و سرکه قرار دهید تا به خوبی ضدعفونی شود.
در هنگام استفاده از کاپ قاعدگی، حتما آن را ۲ بار در روز تخلیه کرده و بشویید. کاپ‌های قاعدگی بین ۶ تا ۱۰ ماه قابل استفاده هستند و می‌توانید از آنها در طولانی مدت استفاده کنید. بهتر است که تخلیه کاپ، هر ۶ ساعت الی ۱۲ ساعت انجام شود. حتما یکبار قبل از خواب این تخلیه را انجام دهید تا از نشتی در هنگام خواب جلوگیری کنید.