تعریق یا عرق کردن در برخی از نواحی بدن، یک امر کاملا طبیعی است و همه خانم‌ها و آقایان آن را تجربه می‌کنند. غدد تعریق در زیر پوست قرار دارد و زمانی که با عوامل مختلفی مانند هوای گرم یا ورزش کردن تحریک می‌شود، یک مایع بی بو از خود تولید می‌کنند. این مایع به مرور زمان، با جذب به لباس و ترکیب با باکتری، بوی بدی به خود می‌گیرد و آزار دهنده می‌شود. خانم‌ها و آقایان، در مراحل مختلف زندگی خود، تعریق شدید را تجربه می‌کنند که با استفاده از دستورالعمل‌های زیر، می‌توانند آن را کنترل کنند. برای آشنایی با این دستورالعمل‌ها و علت عرق کردن ناگهانی بدن زنان تا انتهای این مقاله از تافته با ما همراه باشید.
عرق چیست و چگونه تولید می‌شود؟
عرق یک مایع بی بو است که توسط غدد زیر پوست تولید می‌شود. این غده‌ها، غده‌های اکراین و آپوکراین هستند که وظیفه تولید عرق در شرایط خاص را به عهده دارند. عرق، یک واکنش طبیعی در هنگام مواجه با گرمای شدید و فعالیت بدنی زیاد است. از آن‌جایی که بیش‌ترین حجم بدن ما را آب تشکیل داده، پس این واکنش کاملا طبیعی محسوب می‌شود. عرق از اسید لاکتیک، اوره، سدیم، پتاسیم و دیگر مواد معدنی تشکیل شده است. به طور طبیعی، یک فرد بالغ می‌تواند تا ۱۴ لیتر در روز عرق کند و این میزان عرق کردن، کاملا طبیعی است. همان‌طور که اشاره کردیم، عرق به خودی خود هیچ بویی ندارد و یک مایع بدون بو است ولی زمانی که آن عرق روی لباس باقی بماند، بو می‌گیرد. البته، اگر که بیماری خاصی هم در فرد وجود داشته باشد، عرق بدن او بوی بدی پیدا می‌کند.
دلایل تعریق زیاد در زنان و مردان (علت عرق کردن ناگهانی بدن زنان)
به طور کلی، دلایل مختلفی برای تعریق زیاد در خانم‌ها و آقایان وجود دارد که بسیاری از آنها، مربوط به شرایط محیطی و تحرک بدنی می‌شود. به عنوان مثال، ورزش کردن، خوردن غذاهای تند یا قرار گرفتن در محیط گرم، از دلایل کاملا نرمال برای تعریق شدید است. برخی دیگر از این دلایل، مربوط به بیماری خاص یا شرایط بدنی خاصی می‌شود که عبارت‌اند از:
- بیماری هایپرهیدروزیس (Hyperhidrosis): در این نوع بیماری، فرد بیمار در هر شرایط تعریق شدید دارد و این شرایط، هیچ ارتباطی با گرمای هوا نیز ندارد. به عنوان مثال، در هنگام خواب، تمام اعضای بدن آنها عرق می‌کند. بسیاری از نواحی خاص در بدن که در حالت عادی عرق نمی‌کنند، در این افراد، تعریق دارد. به عنوان مثال، دست، پا و صورت این افراد شدیدا عرق می‌کند.
- رژیم غذایی: همان‌طور که می‌دانید، رژیم غذایی یکی از مهم‌ترین عوامل در سلامتی بدن است و ارتباط مستقیم با هر واکنشی در بدن دارد. زمانی که تغذیه درست و سالمی نداشته باشید، غذاهای تند، سرخ کردنی و فست فود زیاد مصرف کنید، بیشتر از حد معمول عرق می‌کنید و این واکنش، یک واکنش هشدارگونه بدن به شما است.
- استرس و اضطراب: یکی دیگر از دلایل تعریق شدید، داشتن استرس زیاد در هر شرایطی است. احتمالا برای شما هم پیش آمده که در هنگام امتحان یا یک مرحله مهم زندگی، دستانتان عرق می‌کند. این یک واکنش طبیعی در بدن نسبت به شرایط استرس زا است.
- بیماری دیابت: معمولا افراد مبتلا به بیماری دیابت، تعریق شدیدی را تجربه می‌کنند. این تعریق، دو علت شایع دارد. اولین علت، وزن زیاد و سوخت وساز زیاد بدن در افراد مبتلا به دیابت است. دومین علت نیز، مربوط به افزایش گلوکز خون و آسیب به نورون‌ها می‌شود.
- سن بلوغ: همان‌طور که می‌دانید، یکی از علائم رسیدن به دوره بلوغ، تعریق شدید بدن همراه با بوی تند است. این تعریق، به دلیل تغییرات هورمونی در بدن رخ می‌دهد و کاملا طبیعی است.
- یائسگی: یکی از علائم یائسگی در خانم‌ها، گرگرفتگی در هنگام خواب و قرار گرفتن در محیط گرم، بسته و شلوغ است. این گرگرفتگی‌ها به سرعت باعث افزایش دمای بدن می‌شوند و تعریق شدید را به همراه دارند.
- بارداری: یکی دیگر از دلایل تعریق شدید در خانم‌ها، بارداری است. بسیاری از خانم‌ها در دوره بارداری، به دلیل تغییرات هورمونی و افزایش سوخت و ساز بدن، دچار تعریق شدیدی می‌شوند. در برخی شرایط، این تعریق شدید، حتی تا پس از زایمان نیز ادامه پیدا می‌کند که با ایجاد تعادل در هورمون‌ها، می‌توان آن را کنترل کرد.
- مصرف داروهای خاص: برخی از داروها، دارای عوارض جانبی هستند که یکی از این عوارض جانبی، تعریق شدید بدن می‌شود. اگر پس از مصرف دارویی خاص، دچار تعریق شدید می‌شوید، حتما این موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید.
- غدد تعریق زیاد: افرادی که بیشتر از دیگران تعریق می‌کنند، به احتمال زیاد، غدد تعریق بیشتری در زیر پوست خود دارد.
دستورالعمل‌هایی برای عرق نکردن
همان‌طور که اشاره کردیم، تعریق زیاد در بدن، می‌تواند به عوامل مختلفی بستگی داشته باشد. بسیاری از عوامل، بیماری‌ها هستند و برخی دیگر، مربوط به شرایط زندگی می‌شوند. به طور کلی، با استفاده از برخی راهکارهای ساده و تغییر در سبک زندگی، می‌توانید میزان تعریق بدن خود را تا حد زیادی کنترل کرده و کاهش دهید.
۱. از مصرف غذاها و خوراکی‌های تند و حاوی کافئین پرهیز کنید.
اولین و مهم‌ترین مورد در تغذیه که باعث تعریق شدید بدن می‌شود، نوشیدنی‌های کافئین‌دار و غذاهای تند است. نوشیدنی‌های کافئین‌دار مانند قهوه، نوشابه‌های گازدار و حتی چای، باعث افزایش تعریق می‌شوند. مصرف آنها را کاهش دهید. همچنین، خوراکی‌ها و غذاهای تند، باعث افزایش دمای بدن شده و تعریق را افزایش می‌دهند. برای جلوگیری از این اتفاق، از ادویه‌های ملایم‌تر در غذاهای خود استفاده کنید و مصرف سس‌های تند را کاهش دهید.
۲. روزانه حمام کنید.
اگر تعریق شدیدی دارید، استحمام روزانه را در روتین هر روز خود قرار دهید. در حمام، حتما از شوینده‌های ملایم استفاده کنید و برای از بین رفتن بوی بد بدن، صابون‌های آنتی باکتریال را امتحان کنید. چرا که زمانی که عرق با باکتری آمیخته می‌شود، بوی بدی می‌گیرد. با از بین بردن این باکتری‌ها، بوی بد نیز از بین می‌رود. پس از حمام نیز، به سرعت بدن خود را خشک کنید و با نگه داشتن رطوبت در بدن به باکتری‌ها اجازه رشد ندهید.
۳. تعریق شبانه یا گرگرفتگی را کاهش دهید.
اگر در مرحله یائسگی قرار دارید، حتما تعریق شبانه و گرگرفتگی را تجربه می‌کنید. برای کاهش این اتفاق، از روش‌های درمان ساده و قابل دسترس استفاده کنید. قبل از خواب، مقداری آب خنک بنوشید. یک ملحفه نازک در نزدیکی خود بگذارید که در هنگام تعریق، آن را با پتوی خود عوض کنید. اگر گرفتگی شما خیلی شدید است، به پزشک مراجعه کنید و هورمون درمانی و مصرف داروهای هورمونی را در پیش بگیرید. مواد غذایی و گیاهی‌ای مانند شبدر قرمز، سویا، ریشه دونگ کوئی، کاوا، جنسینگ، کوهوش سیاه و دی هیدرواپی آندروسترون (DHEA) به کاهش گرگرفتگی کمک می‌کنند. مصرف آنها را در رژیم غذایی خود قرار دهید. البته، قبل از مصرف این مواد غذایی، با پزشک خود مشورت کنید.
۴. لباس مناسب بپوشید.
لباس‌های تنگی که جنسی پلاستیکی دارند، تعریق را بیشتر می‌کنند. آنها را نپوشید و لباس‌های آزاد با الیاف طبیعی مانند کتان را جایگزین کنید. این لباس‌ها باعث جریان هوا در پوست می‌شود و باعث ایجاد رطوبت در پوست نمی‌شود. اگر ورزشکار هستید یا ورزش می‌کنید، در انتخاب لباس خود دقت کنید. لباس ورزشی شما باید پارچه باکیفیتی داشته باشد. پارچه ویکینگ، مناسب برای لباس‌های ورزشی است و از ایجاد رطوبت جلوگیری می‌کنند. حتما زمانی که تعریق زیادی پس از ورزش داشتید، از یک روپوش یا ژاکت سبک استفاده کنید تا سرما نخورید.
۵. استرس را از خود دور کنید.
همان‌طور که اشاره کردیم، یکی از دلایل تعریق شدید، استرس است. اگر خیلی مضطرب هستید و دائما دچار استرس می‌شوید، برای کنترل تعریق بدن، استرس را از خود دور کنید. برای این کار، از تکنیک‌های تمدد اعصاب مانند مدیتیشن، یوگا، نفس عمیق و بیوفیدبک کمک بگیرید. این راهکارها و تکنیک‌ها، عوامل استرس‌زا را از شما دور می‌کنند. برای انجام این تکنیک‌ها، می‌توانید در کلاس‌های حضوری و گروهی شرکت کنید یا آموزش‌های آنلاین آنها را در خانه دنبال کنید.
۶. از یک ضدتعریق مناسب استفاده کنید.
ضدتعریق‌هایی که در بازار و فروشگاه‌ها می‌بینید، بر پایه آلومینیوم هستند و این ترکیب، مجرای غدد عرق را می‌بندد و از تعریق جلوگیری می‌کند. اگر تعریق نسبتا کم و متعادلی دارید، از این محصولات ضدتعریق استفاده کنید تا عرق کردن شما کنترل شود. برای استفاده، مقداری از آن را قبل از خواب و مقداری دیگر را در هنگام صبح، به محل تعریق خود بزنید. لازم به ذکر است که در شرایطی که تعریق شدیدی دارید، این ضدتعریق‌ها مناسب شما نخواهند بود. در این شرایط، حتما با پزشک خود مشورت کنید تا محصول مناسب‌تری را به شما معرفی کند. همچنین، دئودرانت‌ها، گزینه مناسبی برای جلوگیری از تعریق نیستند. دئودرانت‌ها برای از بین بردن بوی بد تعریق تولید شده‌اند و هیچ تاثیری روی کاهش تعریق ندارند.
۷. مراقب تعریق پاهای خود باشید.
اگر از ناحیه پا تعریق شدیدی دارید، جوراب‌های متناسبی را انتخاب کنید. جوراب شلواری نپوشید. جوراب‌هایی با جنس نخ یا کتان را جایگزین جوراب‌های پلاستیکی کنید. جوراب‌های خود را به صورت مداوم بشورید و عوض کنید. معمولا این راهکارها، به کاهش بوی بد پا و کفش نیز کمک می‌کند.
هرگز یک جفت کفش را چند روز پشت سر هم نپوشید. اجازه دهید که تعریق قبلی در کفش، به طور کامل خشک شود و بوی آن از بین برود. هر جا که ممکن بود، کفش‌های خود را از پا دربیاورید تا هوا در پا جریان پیدا کند. می‌توانید از ضدتعریق‌ها برای کف دست و پاهای خود نیز استفاده کنید تا تعریق آنها کمتر شود.
۸. بدن خود را خنک نگه دارید.
همیشه دما بدن خود را متعادل نگه دارید. در فصول گرم سال، محیط خانه و محل کار را به کمک کولر و دستگاه تهویه هوا، خنک نگه دارید. در فصول گرم سال نیز، از گرم نگه داشتن بیش از حد محیط پرهیز کنید و همیشه یک راه برای جریان هوا بگذارید. آب خنک بنوشید و دوش آب سرد بگیرید. در تابستان‌ها، ورزش و فعالیت‌های بدنی را در ساعات اولیه روز انجام دهید. در زمستان‌ها نیز، چند دست لباس بپوشید و با تغییر دمای هوا، مقدار لباس‌ها را کم و زیاد کنید. با این راهکارهای ساده در متعادل نگه داشتن دمای بدن، می‌توانید از تعریق جلوگیری کنید.
۹. به سلامتی بدن خود اهمیت دهید.
افزایش وزن، سیگار کشیدن، نوشیدن الکل و بسیاری دیگر از روتین‌های نادرست در زندگی، باعث تعریق شدید در بدن می‌شود. پس برای جلوگیری و کاهش تعریق، یک روتین سالم در زندگی خود داشته باشید. اگر اضافه وزن دارید، ورزش کنید و وزن خود پایین بیاورید. سیگار و مصرف نوشیدنی‌های الکلی را کاهش دهید یا به طور کامل کنار بگذارید. با انجام این کارها، نه تنها تعریق بدن شما کاهش پیدا می‌کند، بلکه شما شاهد تغییرات دیگری در سلامتی خود می‌شوید.
۱۰. از پوست و لباس‌های خود مراقبت کنید.
چین و چروک‌های پوست زیربغل، زمانی که خیس باشند، مستعد آماس ملتهب و عفونت می‌شوند. برای جلوگیری از این اتفاق، از پدهای زیربغل یا پد روزانه تافته استفاده کنید تا تعریق زیربغل، جذب این پدها شود و همچنین، از ایجاد لکه روی لباس جلوگیری کند. لباس‌های خود را هر روز عوض کرده و آنها را بشویید و خشک کنید. با خشک کردن لباس در نور مستقیم خورشید، تمام باکتری‌های آن را از بین می‌برید.
۱۱. به پزشک مراجعه کنید.
اگر با انجام تمام این دستورالعمل‌ها، موفق به کاهش تعریق بدن خود نشده‌اید، حتما به پزشک مراجعه کنید. روش‌هایی مانند تزریق بوتاکس، جریان الکتریکی با سطح پایین و مصرف برخی از داروها، باعث کاهش تعریق در بدن می‌شود. همچنین، اگر همراه با تعریق شدید، تب، کاهش وزن، درد قفسه سینه، ضربان قلب دارید، حتما به پزشک مراجعه کنید. معمولا این علائم در کنار تعریق شدید، نشانه بیماری‌های جدی است که باید توسط پزشک تشخیص داده شود.
کنترل تعریق در زنان
معمولا خانم‌ها خیلی حساسیت بیشتری نسبت به تعریق در بدن خود دارند. چرا که این تعریق، باعث بوی بدن، ایجاد لکه روی لباس‌های روشن و احساس کثیف بودن در بدن می‌شود. در سنین بلوغ و یائسگی، خانم‌ها بیشتری میزان تعریق را تجربه می‌کنند که کاملا طبیعی است و با استفاده از راهکارهای خانگی، می‌توان آن را کنترل کرد. اگر میزان این تعریق شدید با راهکارهای خانگی کاهش نیابد، حتما باید مراجعه به پزشک انجام شود.