تقریبا اکثر بانوان تجربه ناخوشایند جوش‌های دوران قاعدگی را داشته‌اند؛ آن جوش‌های سرسختی که درست قبل از شروع قاعدگی ظاهر می‌شوند و هر راه حلی که امتحان می‌کنیم به نظر ناکافی می‌آید. این جوش‌ها نه تنها روی زیبایی تاثیر می‌گذارند، بلکه اغلب با درد و التهاب همراه هستند. تغییرات هورمونی در بدن که باعث تولید بیش از حد چربی و مسدود شدن منافذ پوست می‌شوند، این جوش‌ها را به وجود می‌‌آورند. اما آیا راهی برای پیشگیری از این مشکل وجود دارد؟ در ادامه این مقاله از تافته، با ترفندهایی آشنا خواهید شد که به شما کمک می‌کند از شر این جوش‌ها خلاص شوید و پوستی سالم‌تر داشته باشید.
علت جوش زدن در دوران قاعدگی
جوش‌های دوران قاعدگی عمدتا به دلیل تغییرات هورمونی رخ می‌دهند. در طول چرخه قاعدگی، سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون در نوسان است و این موضوع می‌تواند منجر به افزایش تولید چربی در پوست شود. قبل از شروع قاعدگی، پروژسترون به اوج می‌رسد و موجب افزایش فعالیت غدد چربی می‌شود. این چربی‌ها می‌توانند منافذ پوست را مسدود کنند و منجر به جوش‌های زیرپوستی و سرسیاه شوند.
اما نکته‌ی جالبی که باید در نظر گرفت این است که علاوه بر پروژسترون، هورمون تستوسترون نیز در این فرآیند نقش دارد. در برخی نقاط بدن، مانند فک و چانه، تستوسترون به دی‌هیدروتستوسترون (DHT) تبدیل می‌شود که باعث افزایش تولید چربی می‌گردد. این چربی‌ها منافذ را مسدود کرده و جوش‌ها را ایجاد می‌کنند. به همین دلیل است که در دوران قاعدگی، جوش‌ها معمولا در ناحیه چانه و فک ظاهر می‌شوند.
جدا از هورمون‌ها، نقش التهاب در پوست هم قابل توجه است. وقتی که پروژسترون در بدن افزایش می‌یابد، احتمال بروز التهاب در پوست نیز بیشتر می‌شود و این موضوع می‌تواند شرایط جوش‌ها را بدتر کند. برخی از مطالعات جدید نشان می‌دهند که حتی استرس هم می‌تواند این فرآیند را تشدید کند، چرا که استرس منجر به ترشح کورتیزول می‌شود که باز هم تولید چربی را در پوست افزایش می‌دهد.
انواع جوش در پریودی
هر فرد با توجه به ویژگی‌های بدنی که دارد ممکن است در دوران قاعدگی جوش‌های مختلفی بزند. با شناختن انواع جوش می‌توانید بهتر آن‌ها را درمان کنید:
جوش‌های سرسفید (Whiteheads)
این نوع جوش‌ها زمانی ایجاد می‌شوند که چربی پوست و سلول‌های مرده در منافذ بسته گیر می‌افتند. در دوران قاعدگی به دلیل افزایش تولید چربی و تغییرات هورمونی، پوست مستعد بسته شدن منافذ است و در نتیجه این جوش‌ها شکل می‌گیرند. این جوش‌ها به دلیل بسته بودن منافذ، به رنگ سفید دیده می‌شوند و در اغلب موارد در ناحیه چانه و خط فک پدیدار می‌شوند.
جوش‌های سرسیاه (Blackheads)
برخلاف جوش‌های سرسفید، منافذ در این نوع جوش باز هستند اما توسط چربی و سلول‌های مرده مسدود شده‌اند. اکسیژن موجود در هوا باعث می‌شود چربی داخل این منافذ اکسیده شود و به رنگ سیاه در بیاید. این نوع جوش‌ها بیشتر در افرادی که پوست چربی دارند مشاهده می‌شود و در دوران پریودی افزایش پیدا می‌کنند.
جوش‌های زیرپوستی (Cystic Acne)
جوش‌های زیرپوستی به عنوان شدیدترین نوع آکنه شناخته می‌شوند و در نتیجه انسداد عمیق منافذ با چربی و باکتری ایجاد می‌شوند. این جوش‌ها معمولا دردناک هستند و ممکن است مدت طولانی‌تری نسبت به سایر جوش‌ها باقی بمانند. در دوران قاعدگی به دلیل افزایش تولید هورمون تستوسترون، احتمال بروز جوش‌های زیرپوستی بیشتر است.
جوش‌های التهابی (Inflammatory Acne)
در برخی از افراد، التهاب پوستی در دوران قاعدگی تشدید می‌شود و این موضوع منجر به ایجاد جوش‌های التهابی می‌گردد. این جوش‌ها معمولا قرمز و متورم هستند و به دلیل التهاب ناشی از واکنش بدن به انسداد منافذ و باکتری‌ها به وجود می‌آیند. در موارد شدیدتر، ممکن است این جوش‌ها به کیست تبدیل شوند.
جوش‌های هورمونی (Hormonal Acne)
این نوع جوش‌ها مستقیما با تغییرات هورمونی مرتبط هستند و معمولا در ناحیه پایین صورت، فک و گردن مشاهده می‌شوند. هورمون‌هایی مانند پروژسترون و تستوسترون در دوران قاعدگی نقش مهمی در افزایش تولید چربی و ایجاد جوش‌های هورمونی دارند. این جوش‌ها عموما در نزدیکی دوره قاعدگی ظاهر می‌شوند و ممکن است با علائم دیگری مانند چرخه‌های نامنظم و تغییرات خلقی همراه باشند.
ترفندهای درمان جوش های دوران قاعدگی
می‌توانید با استفاده از ترفندهایی جوش‌های خود را درمان کنید. اما به خاطر داشته باشید که برای درمان جوش‌های دوران قاعدگی، مهم‌ترین گام این است که به پزشک مراجعه کنید. پزشکان، به ویژه متخصصان پوست و غدد، می‌توانند علت دقیق جوش‌ها را تشخیص دهند و با توجه به نوع و شدت آن‌ها، درمان مناسبی را پیشنهاد کنند. ترفندهای زیر نیز می‌تواند به شما کمک کند:
استفاده از بنزوئیل پراکسید
بنزوئیل پراکسید به عنوان یکی از بهترین گزینه‌ها برای از بین بردن باکتری‌های مولد جوش شناخته می‌شود. این ماده بدون ایجاد مقاومت آنتی‌بیوتیکی، باکتری‌های آکنه‌زا را نابود کرده و منافذ پوست را تمیز نگه می‌دارد. بنزوئیل پراکسید به شکل ژل یا لوسیون قابل استفاده است و می‌تواند در کنترل جوش‌های هورمونی موثر باشد.
رتینوئیدها
رتینوئیدها، مشتقات ویتامین A هستند که باعث افزایش سرعت تجدید سلولی و جلوگیری از انسداد منافذ می‌شوند. این محصولات نه تنها جوش‌های فعلی را کاهش می‌دهند، بلکه از بروز جوش‌های جدید نیز پیشگیری می‌کنند. رتینوئیدها معمولا به عنوان درمان موضعی تجویز می‌شوند و به ویژه برای کاهش جوش‌های زیرپوستی مفیدند.
داروهای هورمونی
یکی از موثرترین راه‌ها برای کنترل جوش‌های قاعدگی، استفاده از داروهای هورمونی است. قرص‌های ضدبارداری می‌توانند سطح هورمون‌ها را تنظیم کنند و تولید چربی را کاهش دهند. همچنین داروهای ضد آندروژن مثل اسپیرونولاکتون نیز می‌توانند برای افرادی که با افزایش تستوسترون مواجه هستند، مفید باشند.
اسید سالیسیلیک
اسید سالیسیلیک یک ماده لایه‌بردار ملایم است که به پاکسازی منافذ و کاهش التهاب کمک می‌کند. این ماده به طور موثری چربی اضافی را از سطح پوست پاک کرده و از مسدود شدن منافذ جلوگیری می‌کند، که این امر باعث کاهش جوش‌های قاعدگی می‌شود.
آنتی‌بیوتیک‌ها
در موارد شدیدتر، پزشکان ممکن است از آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی برای کاهش باکتری‌های مولد جوش استفاده کنند. این داروها التهاب را کاهش داده و روند بهبودی جوش‌ها را تسریع می‌کنند، اما باید توجه داشت که مصرف طولانی مدت آن‌ها می‌تواند عوارض جانبی به همراه داشته باشد.
آزلائیک اسید
آزلائیک اسید یکی دیگر از گزینه‌های موثر در درمان جوش‌های هورمونی است که با کاهش باکتری‌ها و التهاب پوست کار می‌کند. این ماده به ویژه برای کسانی که دارای پوست حساس هستند یا به سایر درمان‌ها پاسخ نمی‌دهند، مناسب است.
پیشگیری از جوش های دوران قاعدگی
برای جلوگیری از جوش‌های دوران قاعدگی، تغییرات ساده‌ای در سبک زندگی می‌تواند نقش موثری داشته باشد. این اقدامات نه تنها از بروز جوش‌ها پیشگیری می‌کنند، بلکه به بهبود کلی پوست نیز کمک می‌کنند. در ادامه بهترین روش‌های غیردرمانی برای جلوگیری از جوش‌های پریودی آورده شده است:
- رعایت بهداشت پوست: تمیز نگه‌داشتن پوست و استفاده از محصولات مناسب بسیار مهم است. به دنبال محصولاتی با عنوان غیر کومدون‌زا باشید که منافذ پوست را مسدود نکنند. همچنین، از لمس مکرر صورت خودداری کنید، چرا که دست‌ها حاوی باکتری‌هایی هستند که می‌توانند به بروز جوش‌ها منجر شوند. گوشی همراه خود را نیز به طور منظم تمیز کنید تا از انتقال باکتری‌ها به صورت جلوگیری شود.
- رژیم غذایی سالم: مصرف مواد غذایی با شاخص گلیسمی پایین و غنی از ویتامین‌ها و مواد معدنی، مانند ویتامین A، E، روی و اسیدهای چرب امگا-۳، می‌تواند به کاهش التهاب‌های پوستی و تولید چربی اضافی کمک کند. از مصرف بیش از حد قند و لبنیات، به خصوص شیر بدون چربی، پرهیز کنید چرا که این مواد می‌توانند سطح هورمون‌ها را تحت تاثیر قرار دهند و موجب بروز جوش شوند.
- کنترل استرس: استرس، یکی از عوامل اصلی بروز جوش‌های دوران قاعدگی است. ترشح هورمون کورتیزول در زمان استرس می‌تواند تولید چربی را افزایش دهد و التهاب‌های پوستی را بدتر کند. برای کاهش استرس، می‌توانید از تکنیک‌های آرام‌سازی مانند مدیتیشن، یوگا و خواب کافی استفاده کنید.
- ورزش منظم: فعالیت بدنی منظم نه تنها به بهبود جریان خون کمک می‌کند، بلکه با کاهش استرس و تنظیم هورمون‌ها می‌تواند از بروز جوش‌ها جلوگیری کند. فقط به یاد داشته باشید که بعد از ورزش، حتما صورت خود را تمیز کنید تا عرق و باکتری‌ها منافذ پوست را مسدود نکنند.
- مصرف مکمل‌های مناسب: برخی ویتامین‌ها و مواد معدنی مانند روی و ویتامین D می‌توانند به کاهش التهاب‌های پوستی کمک کنند. اگر کمبود این ویتامین‌ها را دارید، مصرف مکمل‌های مناسب با مشورت پزشک می‌تواند موثر باشد.
کلام آخر
جوش‌های دوران قاعدگی به دلیل نوسانات هورمونی و افزایش تولید چربی در پوست، به خصوص در ناحیه فک و چانه، بروز می‌کنند. تغییرات در سطح هورمون‌های استروژن و تستوسترون منجر به انسداد منافذ و ایجاد جوش‌های زیرپوستی و التهابی می‌شود. برای پیشگیری از این جوش‌ها، رعایت بهداشت پوست، داشتن یک رژیم غذایی سالم، کنترل استرس و ورزش منظم نقش مهمی دارند. همچنین مصرف مکمل‌هایی مثل ویتامین D و روی نیز می‌تواند به بهبود وضعیت پوست کمک کند. در موارد شدید، مشورت با پزشک و استفاده از داروهای هورمونی یا موضعی نیز موثر است